Yükselen kurlardan dolayı zaten köşeye sıkışan otomotiv sektörü, ÖTV’de yapılması planan değişikleri 2017’de beklerken dün gece Resmi Gazete’de yayınlanan yeni oranlarla ikinci bir travma yaşadı. Sadece fiyatı 68 bin 440 TL’nin (vergisiz fiyatı 40 bin TL ve altı) altındaki otomobiller ÖTV artışından etkilenmezken, pazarda satılan otomobillerin yüzde 61’i bir gecede yüzde 3.4 ila 10.3 arasında zamlandı. Hürriye'ten Emre Özpeynirci'nin haberine göre, yeni düzenleme ile, 1 Kasım'da 123 bin TL olan bir otomobilin fiyatı, ÖTV'deki artış ve kur farkı ile 155 bin TL'nin üzerine çıktı.

  Düşük dilimde 3 kademe

Bakanlar Kurulu kararı ile Resmi Gazete’de yayımlanan binek otomobillere yönelik ÖTV oranlarında değişiklikler şöyle;

1) Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyip ÖTV matrahı (vergisiz çıplak fiyatı) 40 bin TL’yi aşmayanlar için yüzde 45’lik ÖTV aynen korundu. (ÖTV+KDV dahil anahtar teslim satış fiyatı 68 bin 440 TL ve altındaki araçların fiyatlarında bir değişiklik olmadı.) Motor silindir hacmi 1600 CC’ye kadar olan binek araçlarda yüzde 45 olan ÖTV oranı yüzde 60’a yükselirken, fiyata göre 3 farklı kademe belirlendi. Bu da ÖTV matrahı 40-70 bin TL arasındaki araçların yüzde 3.4, 70 bin TL üstü araçların ise yüzde 10.3 zamlanması anlamına geliyor.

2) ÖTV matrahı 40 bin TL’yi aşıp, 70 bin TL’yi aşmayanlar için bu oran yüzde 50’ye yükseldi. (ÖTV+KDV dahil anahtar teslim satış fiyatı 68 bin 442 TL ile 119 bin 770 TL arasında olan araçlara yüzde 3.4 zam geldi.)

3) ÖTV matrahı 70 bin TL’yi aşan otomobillerin ÖTV oranı ise yüzde 60’a yükseldi. (Anahtar teslim fiyatı vergilerle 119.772 TL’den başlayan araçların fiyatları yüzde 10.3 zamlandı.)

  Orta dilimde 2 kademe

1) ÖTV matrahı 100 bin TL’yi aşmayan araçların ÖTV oranı yüzde 100’e çıktı. (ÖTV+KDV dahil anahtar teslim satış fiyatı 224 bin 200 TL’ye kadar olan araçların fiyatı yüzde 5.2 zamlandı) Resmi gazetede yayımlanan düzenleme ile motor silindir hacmi 1600-2000 CC arası olan araçlarda da yüzde 90 olan ÖTV oranı yüzde 110’a kadar yükselirken, fiyata göre iki kademe belirlendi. Bu da ÖTV matrahı 100 bin TL’yi aşmayan araçların yüzde 5.2, 100 bin TL’yi aşan araçların ise yüzde 10.5 zamlanması anlamına geliyor.

2) ÖTV matrahı 100 bin TL’yi ayan araçların ÖTV oranı ise yüzde 110 oldu. (ÖTV+KDV dahil anahtar teslim satış fiyatı 224 bin 202 TL ev üstü araçların fiyatı yüzde 10.5 zamlandı.)

Resmi gazetede yayımlanan düzenleme ile motor silindir hacmi 2000 CC üzeri araçların da ÖTV oranı yüzde 145’ten yüzde 160’a çıkartıldı. Burada fiyata göre farklı kademe belirlenmedi. Bu artış ile bu sınıftaki araçların fiyatları yüzde 6.1 zamlandı.

  Hibrit oranları da fiyata göre değişti

Yürürlüğe giren ÖTV değişikliğine göre hibrit (melez) yani hem elektrikli hem konvansiyonel motora sahip araçlarda da vergi oranları değişti. Buna göre Toyota’nın Sakarya’da ürettiği ilk hibrit model olan C-HR’nin fiyatı da ÖTV artışından etkilenerek yüzde 3.4 artıyor.k Elektrikli motorunun gücü 50 KW’ı geçip, motor silindir haçmi 1800 cm3’ü geçmeyenlerin ÖTV oranları fiyata göre 3 kademe olarak belirlendi.

1) ÖTV matrahı 50 bin TL’yi aşmayanlar için ÖTV oranı yüzde 45,

2) ÖTV matrahı 50 bin TL’yi aşıp 80 bin TL’yi aşmayanlar için ÖTV oranı yüzde 50,

3) ÖTV matrahı 80 bin TL’yi aşanlar için ÖTV oranı yüzde 60 oldu.

Elektrik motor gücü 100 KW’ı geçip motor silindir hacmi 2000 cm3 ile 2500 cm3 arasında olanlardan ÖTV matrahı 100 bin TL’yi aşmayanlar için ÖTV oranı yüzde 100, aşanlar ise yüzde 110 olarak belirlendi.

  Maliye 3 milyar lira ek gelir bekliyor

Maliye Bakanı Naci Ağbal, otomobilde ÖTV düzenlemesinin bütçeye katkısına ilişkin soruyu şöyle yanıtladı: “Yapmış olduğumuz bir değerlendirme ve teknik çalışmaya göre, bu düzenlemenin bütçe gelirlerine yaklaşık 3 milyar liraya yakın gelir etkisi meydana getirebileceğini düşünüyoruz. Piyasadaki kaymaları, talep-arz dengelerini dikkate alarak yapmış olduğumuz bir çalışma. Bu çalışmanın amacı doğrudan doğruya bütçeye gelir elde etmek değil, sektörün içindeki yatırımcı ve dağıtıcıların ifade ettiği sistemin mevcut bozucu yapısını değiştirmek, daha adaletli, piyasadaki araçların özelliklerini dikkate alan yeni bir vergileme sistemine geçmekti. Yapmış olduğumuz düzenlemedeki birinci önceliğimiz sistemin düzeltilmesidir, gelir etkisi ikinci bir yan unsur olarak ortaya çıkmıştır.” 

  Peki otomotivcilerle neden görüşüldü?

Maliye Bakanlığı, ÖTV değişikliğine ilişkin 21 Kasım’da otomotiv sektörü ile bir zirve gerçekleştirmiş ve toplantı sonrası sanki hemen bir artış yapılmayacak izlenimi edinilmişti. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER), Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) ve Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) yetkililerinin katıldığı toplantı sonrası olumlu açıklamalar yapılmış, ÖTV artışının en azından 2017 yılında yapılacağı konusunda kafalarda bir beklenti oluşmuştu. ODD Başkanı Mustafa Bayraktar, “Kimsenin niyeti kayığı kontrolsuz sallamak değil bence” açıklamasını yaparken, OYDER Başkanı Ziya Alp Gülan ise, “Bizi dikkatlice dinlediler. İnşallah etkili olmuşuzdur” yorumunu yapmıştı. Ama dün gece yapılan ÖTV artışı, bu değişikliğin zirve öncesinde hazırlandığını ortaya koydu. Yani Maliye sektörü boşuna umutlandırmış oldu...

  Otomobillerin yüzde 61'ini kapsıyor

ÖTV’de artış satılan otomobillerin yüzde 61’ini kapsıyor. Bu yılın 10 ayına göre 40 bin TL ile 70 bin TL arasında matraha sahip otomobillerin toplam satışlardaki oranı yüzde 42.1. 70 bin TL üstü matraha sahip araçların oranı ise yüzde 19.15. Dolayısıyla ÖTV artışından etkilenmeyen araçların oranı ise yüzde 39’u buluyor. Yeni ÖTV oranları ve kurlardaki artış ile birlikte lüks segmentteki modellerden orta segmentlere doğru bir yönelme yaşanmasını bekleniyor. 

Genel bir ÖTV artışı olmuş ama yerli üretim ve hibrit modeller nispeten korunmaya çalışılmış. Dizel araçlar, vergi matrahı daha yüksek olduğundan artış dilimine giriyor görünüyor. Sektörün elinde stok ve finansman yükü varken yapılması iyi olmadı. Yılın son döneminde ciddi bir zarar söz konusu olabilir. 

 Kasımda ‘ÖTV artacak’ beklentisiyle otomobil satışları rekor kırarken, aralık ayında kampanyaların etkisiyle toplam pazarda küçük bir düşüş olabilir. Kur artışının fiyatlara aynı oranda yansıtılmaması yıl sonuna kadar otomobil satın alacaklara bir miktar avantaj sağlayacaktır. Otomotiv sektörünün 2017 planlarını olumsuz etkileyecektir. ÖTV ve kur artışıyla birlikte 2017 model araçların fiyatları ocaktan itibaren yüzde 20’ye yakın artacak.  Yaşanan kur ve ÖTV artışıyla 2017’de pazarın en az yüzde 25 daralması bekleniyor. Yeni vergi düzenlemesinin yönetilmesi zor olabilecek tarafı ise fiyata dayalı bir sistem olması.

Önümüzdeki aylarda olası kur artışları nedeniyle fiyatlardaki artışlar, vergi dilimlerinde devamlı bir değişime yol açacak. Bu değişikliklerin her ay vergi dairelerine ve otomobil firmalarına sistemlerini yeniden güncelleme anlamında iş yükü getirecek.  Vergi dairelerinde sistem alt yapının bu yeni vergi düzenlemesine hazır olduğu ümit ediliyor. Aksi durumda fatura kesilemeyebilir sistem tamamen durabilir. 

 Ayrıca müşteri açısından da her ay model/fiyat karşılaştırması konusunda da biraz zorluklar yaşanabilecek.