Ordu kadar, nüfus hareketleri karışık başka bir vilayetimiz yoktur.
Türklerin Orduya geliş tarihinin başlangıcı 1386 yılına kadar iner.
Mesudiye merkezli HACIEMİROĞULLARI Beyliğinin, Habsamana (Gölköy), Bolaman, Vona ve Öksün (Bulancak) kalelerini feth etmesiyle, Türkler Orduya yerleştiler. Yerleşme göçler ile oluştu. Göçmen Türklerin, yerleşik hayata geçmeleri 100 yıldan fazla sürmüştür.
1427 yılında Ordu yöresi, Osmanlıya tabi oldu. 1427 yılı Osmanlı Tahrir Defteri kayıtlarına göre Ordu'da 6651 Türk ve 526 Rum AİLE yaşadığı anlaşılıyor. Rum nüfusu, Türk nüfusunun yüzde 9 ları civarında imiş. Ermeni hiç yok.
Orduya Ermeniler, 1710 yılından itibaren gelmeye başlıyor. Geldikleri yer Hemşin. Tahrir defterlerinde, Ermeniler için Hemşinli tabiri kullanılıyor. Ayrıca, Araklı İlçesinin Karadere yöresinden gelen Ermeniler de var. 1700 lü yıllarda, Trabzon Vilayetinin Doğusunda, İslamlaştırma politikası ağırlık kazanmış. Din değiştirmek istemeyen Hemşin ve Karadere Ermenileri Orduya göç etmişler.
1839 Tanzimat Fermanı ile yabancı ülkelere tanınan ticaret imtiyazının etkisi, Orduya da yansımış. Yabancı tacirler, Orduda yaşayan Rum ve Ermenileri kendilerine yakın görmüşler ve yaptıkları ticarette onları, bayi ve acenta olarak kullanmışlar. Ticaret yoluyla zengin olan Ermeni ve Rumların önemli bir bölümü köyleri terk edip Ordu Şehir Merkezine yerleşmişler.
1892 yılında, Ordu Kasabası merkezinde toplam nüfus 5900 civarında bulunuyordu. Rum kökenli insanların sayısı 3000, Ermeniler 1700, Türkler ise 900 civarındaydı.
Osmanlı, Kafkasyaya askeri Ordu üzerinden sevk ediliyordu. Osmanlının donanması olmadığı için, askeri Orduya taşıyor ve Eskipazar yöresinde konaklıyordu. Ordu komutanlarının etkisiyle, Ordu-Mesudiye yolu üzerinde yaşayan Ermeni ve Rumların bir kısmı Müslüman olmaya ikna edilmişler. Müslümanlığa dönüş yapan ahaliye islamı öğretmek için, askerler arasından İmam çıkarılmış ve bunlara Gavur İmamı lakabı verilmiştir. Ordunun köylerinde Gavur İmamı lakaplı pek çok aile halen yaşıyor.
1861 yılında Ruslar, Çerkezleri sürgüne göndermiş. İlkel kayıklar ile Karadenizi aşabilenlerin ilk yerleşim yeri Ordu olmuştur.
1878 Osmanlı-Rus Savaşından sonra, Gürcistanda yaşayan Müslüman ahalinin ''Gönüllü olarak göç etmelerine'' izin verilmiştir. Müslüman Gürcüler Orduya gelip yer beğenmişler ve göçerek Ordu vilayetine yerleşmişlerdir.
1915 yılında, Ordu Ermenileri tehcire tabi tutulmuştur. Ermenilerden sadece 12 aile kurtulmuştur. Kurtulma nedenleri de Terzi olmalarından kaynaklanıyor. Askerin terziliğini yapan Ermenilerin tehcir edilmelerine göz yumulduğu anlaşılıyor.
1924 yılında, Ordu'da yaşayan Rumların tamamı, Yunanistana gönderilmiştir. Ermeni ve Rumlardan boşalan merkeze yakın yerlere, Bulgaristan göçmenleri yerleştirilmiştir. Onlar sayesinde Ordu'nun ekonomik ve sosyal yapısı değişmiş ve Odu modern bir şehir hüviyeti kazanmıştır.
Ermeni ve Rumlardan boşalan köylerdeki arazileri devlet ihale yoluyla satışa çıkarmış. Sivas yöresinden, paralı Türkler gelerek, ihaleye çıkan toprakları satın almışlar ve yerleşmişlerdir.
Sivastan Orduya göç edenler arasında, ünlü siyaset adamı Seyit Torun'un ataları ve benim ailem de var.
Şinasi Kara
YORUMLAR