NEDEN ŞİKAYET EDİYORSUNUZ?

Dikkatimi çekti. Fiyat artışlarından herkes şikayet ediyor.  Halbuki fiyat artışları, ekonomik bir sonuç ve öyle olması gerekiyor. 

Hiç kimse fiyat artışının gerisindeki gerçekleri tartışmıyor. Tartışmak da istemiyor. Gerçekler ise bam başka. Ekonomi affetmez. Fiyat artışı yoluyla dengeleri kuruyor.

Önemli olan, fiyat artışlarının gerisindeki nedenleri bulmak ve soruna çözüm üretmek. Üretilmez ise, daha çok fiyat artışı ile yaşamaya devam edilecektir.

Neden fiyatlar artıyor ?

1. Ürettiğinden daha çok tüketen ekonomilerde denge fiyat artışı ile kurulur. Kişi, aile, toplum fark etmez, hiç kimse ürettiğinden daha çok tüketemez. Türkiye ürettiğinden daha çok tüketen  bir toplum.  Bu sonucu, cari açık ispat ediyor. Zira, ürettiğinden çok tüketen toplumlar cari açık veriyor. Türkiye cari açık verdiği sürece, fiyat artışları ile sürekli yaşayacaktır. Cari açığı kapatmadan, ülke bu sorunu çözemez.

2. Ekonomilerde Tasarruf=Yatırım dengesi vardır. Hiç bir ekonomi, eldeki tasarruflardan daha çok yatırım yapamaz. Yaptığı taktirde, fiyatlar artarak denge kurulur. Türkiye yıllardan beri tasarrufundan daha çok yatırım yapıyor. Bu amaçla, yap-işlet-devret modelleri kullanıldı.  Yatırım nedeniyle, piyasaya aktarılan  harcamalar talep yarattı ve bu talep fiyatları artırıyor. 

3. Bankalar, tüketici kredileri ile talep yaratıyor. Yurt dışından aldıkları kredileri, yatırım yerine tüketime kredi olarak dönüştürüyor. Tüketim harcamalarındaki artış, talep yaratıyor. Talebi karşılamak üzere, ithalat artıyor. Ortalıkta ithal mellarından geçilmiyor.  Ekonomi olmayanı vermez. Fiyatları artırarak, sorunu çözmeye çalışıyor.

4. Üretime katkı sağlamadan, üretimden pay alanlar olduğu sürece, fiyatlar artar.  Bu konuda en büyük görev devlete düşüyor. Zira, devlet elde ettiği vergiler ile, milyonlarca verimsiz insana para aktarıyor. Bunların başında imamlar var. 140 bin imam, ekonomiye hiç katkı yapmadan maaş alıyor. Yurt dışı kadrolarda verimsiz insanlara, bu ülke para dağıtıyor. Kaynaklar yetmeyince, fiyatlar artıyor.

5. Gereksiz yere Hazineye yük getiriliyor. Düşük faizle devlet bankaları kredi veriyor.  Faiz farkını hazine üstleniyor. Hazine, bizim vergiler ile finanse edilir. Açık verince, vasıtalı vergiler ile fiyatlar artıyor. Hazinenin yükü üzerinden kaldırılmadıkça, hiç kimse fiyatların düşeceğini zan etmezin.

6. Sosyal Devlet uygulamaları ile ASALAK BİR SINIF yaratıldı. Varlığı olduğu halde, yeşil kart kullanan vatandaşların sayısı 5 milyonu aşmış. Ülke, ölmüş emeklinin dul kızına maaş bağlıyor. Sayıları 5 milyonu aşmış. Emeklilik sistemi çökmüş. Toplanan primlerden daha çok emekliye harcama yapılıyor. SGK giderleri reforma tabi tutulmadan, hiç kimse fiyat artışının duracağını beklemesin. Çünkü, ekonomiye katkısı olmayanlara para vermek, fiyatları artırıyor.

Şinasi Kara