Nasreddin Hoca ağaca çıkmış ''Bindiği Dalı Kesiyor'' . Yoldan geçen yolcu ''Hoca bindiğin dalı kesiyorsun, düşeceksin'' diye uyarıyor. Çok geçmeden, hoca, yere düşüyor. Yolcunun peşinden koşup ''Sen benim düşeceğimi nereden bildin'' diye soruyor.
Bizimki de o hesap. Kurlar artıyor. Fiyatlar artıyor. Her kafadan bir ses çıkıyor. Komplo teorisinden geçilmiyor.
Yıllardan beri yazıyorum. Kaynaklar israf ediliyor. Aşırı tüketim var. Orta sınıf şaşırmış vaziyette, ihtiyacı için değil, başkası için tüketiyor. Tüketim kredilerinde artış var. Tüketim amacıyla ithalat artıyor.
Devlet harcamalarında israf var. Din adamları üretime katılmıyor, ama, 140 bin imam, devletten maaş alıyor. Devlet adamları, lüks arabalar ile dolaşıyor. Milyonlarca yeşlil kartlı devletten geçiniyor. Kocasını boşamış milyonlarca kadın, ömür boyu maaş alıyor. Ülkede 40 yaşına gelmeden emekli olanlar var. 40 yıldan beri maaş alıyor. SGK giderleri bütçenin yarısına ulaşmış. Devletin malı deniz anlayışı ve kültürü ile, kıyısından devlete yapışan tüketim bayramı yapıyor.
Yetmiyor devlet, kaynakları yıllardan beri taşa toprağa yatırdı. ''İnşaat, döviz yutan kara deliğe dönüştü, cari açığın en büyük nedeni inşaat sektörüdür'' diye onlarca makale yazdım. Boşuna. Zira, inadım inat. Kanal İstanbul gibi, faiz hadleri kadar getirisi olmayan yatırımlarda ısrar ediliyor. Kaynaklar israf oluyor.
Sonuç, vatandaşı ve devleti ile ülke, yıllardan beri, ürettiğinden daha çok tüketiyor. Nasrettin Hocanın bindiği dalı kesmesi gibi, ülke de aynı sonucu yaşıyor.
Çözüm ne faiz, ne kurdadır. Çözüm aşağıdaki yazdıklarımı yapmaktan geçer;
1. Diyanetin bütçesini onda bire düşürmelisiniz. İmamlar, ekonomiye katkı yapmadan maaş alıyor. Bedelini halk ödüyor.
2. Yeşil kart uygulamasına son vermelisiniz. Yeşil kartlılar, devletin kaynaklarını bitiriyor.
3. Ölmüş emekliye maaş vermekten vaz geçin. Geçen bir yazımda belirttim, 81 yıl süreyle, ölmüş babasının maaşını alan kızı var. Devlet bunu kaldıramaz. Mevcut emeklilerin hakkı, hakkı olmayanlara veriliyor.
4. Devlette işe yaramaz memurların işine son verin. Bunların başında, arpalıklar geliyor.
5. Devlette israfa son verin. İhtiyaç fazlası uçakları ve arabaları satın. Kiralık lüks arabalardan devleti kurtarın.
6. Sığınmacıları, ülkelerine gönderin. Çalışanlar kalabilir.
7. Piyasa faiz hadleri kadar getiri sağlamayan yatırımalara son verin. İnşaat sektörünü desteklemekten vaz geçin. Kaynakları uçak, otomotiv, ilaç, bilgisayar, çip ve yazılım gibi verimli sektörlere aktarın.
8. Eğitimde reform yapın. Teknik Liseleri öne geçirin. Üniversitelerin büyük çoğunluğu, ekonomide karşılığı olmayan mesleksiz insan yetiştiriyor. Eğitim yatırımlarındaki israfı önleyin.
9. Millet olarak tasarrufa önem verin. Başkası için tüketme kültüründen vaz geçin. İhtiyacınız kadar tüketme geleneği yaratın.
10. ''Bu benim hakkım değil'' diyebilen eğitimli ve erdemli insanlar yetiştirin.
Yapmasanız ne olur?
Nasrettin Hoca gibi, bindiğiniz dalı keser ve düşersiniz. Kur ve fiyat artışı yoluyla ekonomik kurallar devreye girer. Vermeden almanın bedelini, herkes pahalı şekilde öder.
Şinasi Kara
YORUMLAR