Dün alışveriş yapmak üzere markete gittim. Fasülye 80 lira. Beş litrelik erikli su 26 lira…..Bir önceki haftaya göre fiyatlar yüzde 90 artmış. Son günlerdeki fiyat artışlarının ekonomik temeli yok. Tamamen psikolojik ve spekülatif.
Tüketici, fiyatlar daha da artacak diye, elindeki nakit parayı mala çeviriyor. Stok yapıyor.
Üretici, sattığı malı yerine koyma sorunu yaşıyor. Malı stokta tutmak daha karlı oluyor. Piyasayı kaybetmemek amacıyla, az miktarda malı, piyasaya yüksek fiyattan sunuyor.
Çare bellidir. Stok maliyetini artırmak. Üretimi stokta tutmanın finansman maliyeti vardır. Bu maliyet, beklenen enflasyonun altında kaldığı sürece, üretici malı stokta tutmayı tercih eder. Stok maliyetini artırmanın yolu, kredi faizlerini artırmak ile mümkündür.
Tüketici için de benzer durum var. Beklenen enflasyon, tüketici kredi maliyetini aştığı zaman, borçlanma avantajı kullanılır. Kredi kartı ile satışlar artar.
Arz ve talepte meydana gelen bu dengesizliği önlemenin tek yolu vardır. Faizleri, beklenen enflasyonun üzerinde tutmak. Siyasi güç sahipleri, bu ekonomi politikayı uygulamıyor. Uygulanacağına dair, inanç oluşmadığı için, piyasa fiyatları artırmaya devam ediyor.
Şinasi KARA
YORUMLAR