Necdet Topçuoğlu
Son iki yıldan beri dünyada bir Chip krizinin olduğu gözlenmektedir. Chip elektronik aletler için en önemli parçadır. Günümüzde Chip'siz hiç bir şeyin kalmadığı söylenmektedir. En küçük mutfak aletinde bile kullanılmak zorundadır. Dünyada miktar olarak çok fazla sayıda Chip'e ihtiyaç olduğu söylenmektedir. Konuştuğum Elektronik Mühendisleri durumu vahim olarak değerlendirmektedirler.
Dünyanın en büyük Chip üreticisi ülke olarak Tayvan bilinmektedir. Tüm dünyanın Chip ihtiyacının %92'sini tek başına Tayvan üretmektedir. Yalnızca TSMC firması toplam dünya üretiminin %56' sını tek başına karşılamaktadır. Chip üretimi için gerekli olan en önemli ihtiyaç maddesinin su olduğu söylenmektedir.
İletken katmanları temizlemek için çok büyük miktarda suya ihtiyaç duyulmaktadır. Yalnızca TMSC firmasının günlük 156 bin ton suya ihtiyaç duyduğu ifade edilmektedir. Son iki yılda tüm dünyada baş gösteren kuraklık en fazla Tayvan'ı vurunca, su kıtlığı baş göstermiş ve Chip üretimi sekteye uğramıştır.
Yalnızca otomotiv sektörü için; Benzinli otomobillere ortalama 1000 adet, Hibrit otomobillere 1500, Elektrikli otomobillere 2000, Kendi giden otonom otomobillere ise 10.000 adedin üstünde Chip gerektiği söylenmektedir. Dünyadaki otomotiv, beyaz eşya ve tüm elektronik eşya fiyatlarının artma sebebi olarak, Tayvan'daki kuraklık gösterilmektedir.
İkinci nedene gelince, söz konusu yarı iletkenlere lazer ile ince devreler çizilmektedir. Söz konusu lazerlerin Neon ve Hekzaflorobütadien gazı ile çalıştığı ifade edilmektedir. Ne ilginçtir ki, tüm dünyadaki Neon gazının %70' i Ukrayna'da üretilmektedir. Chip Üreticileri Birliği, Semiconductor Insd. Associate, ellerinde iki aylık Neon gazı kaldığını ifade etmektedirler.
Bu durum, Buğday ve Ayçiçek yokluğundan daha kritik olarak görünmektedir. Eğer Chip üretimi durursa, gübre üreten fabrikalar, tarla işleyen traktörler, yağ üreten fabrikalar durabilir. Artık dünya sandığımız kadar basit bir küre değildir. Dünyada her ülke bir şekilde birbirine bağlıdır. Sanayileşen Dünya, kocaman bir teknolojik köy haline gelmiştir.
Eğer Rusya-Ukrayna savaşı uzun sürerse, hiç öngörülemeyen olayların yaşanması mümkündür. O nedenle Rusya Ukrayna savaşı, Afrika'daki iki ülkenin savaşı gibi görülmemelidir. Tüm dünya Rusya'ya ambargo uygulamaktadır. Ancak, savaş uzarsa hepsi teker teker ambargoyu kaldırıp savaşın bitirilmesini isteyebilirler. Rusya'ya ambargo uygulayanlar aslında dolaylı olarak kendilerine ambargo uygulamaktadırlar.
Türkiye, ABD ve Batının Rusya'ya karşı uyguladıkları yaptırımlara katılmamakla çok doğru bir politika izlemektedir. Tahriklere kapılmadan tarafsızlıktaki denge politikası korunmalıdır. ABD, S-400 Savunma Sisteminin Ukrayna'ya verilmesine karşılık F-35 Uçaklarını Türkiye'ye vereceğini ifade etmektedir. Bu korkunç bir tuzaktır. Türkiye bu tuzağa gelmemelidir. Ayrıca Türkiye Rusya'nın "serseri mayınlar" tuzağına da düşmemelidir. Söz konusu mayınların hangi ülke tarafından başı boş bırakıldığı bilinmemektedir.
Her savaş gerek yapılışı, gerekse sonuçları itibarıyla yeni dersler alınmasını zorunlu kılmaktadır. Örneğin Kıbrıs Harekâtı Türkiye'ye ASELSAN'ı kurdurmuştur. Ukrayna-Rusya savaşı ise Türkiye'ye, Chip konusunda seferberlik yapılmasını hatırlatmıştır. Savunma sanayisinde Milli kaynaklara yönelmek zorunludur. Her ne kadar Savunma denilse bile, işin aslı Harp Sanayisidir. Ülkelerin Savunma Bakanlıkları vardır ama, Saldırı Bakanlıkları yoktur. Rusya'nın tavrını savunma olarak değerlendirmek mümkün değildir. Bu düpedüz saldırı ve işgal hareketidir. Çok tehlikeli bir coğrafyada bulunan Türkiye diplomasiyi ön planda tutan, akıllı politikalar izlemek zorundadır.