İSVEÇ DE REFAH SEVİYESİ NEDEN YÜKSEK ?

Necdet Topçuoğlu

İsveç'teki refah seviyesinin yüksek olmasının en önemli sebebi, İsveçlilerin çok para kazanmasından çok kendi ürünlerini tercih etmeleri, kaliteye önem vermeleri, tutumlu olmaları ve hesaplarını çok iyi bilmelerinden kaynaklanmaktadır.

Türkiye'de tam tersi bir durum vardır. Mesela son yıllarda ülkemizde "serpme kahvaltı" modası başlamış ölüp, bir çok beyaz yakalı hafta sonları boğaz manzaralı kahvaltı mekanlarına gidip 2-3 günlük maaşını tek öğünlük yemeğe vermektedir. Bunu bir isveç'liye söyleseniz kalpten gider. Volvo'da yöneticilik yapan müdürlerin bile evden tost yapıp getirdiği isveç'te insanların dışarıda yemek yemesi için özel bir durum olması gerekmektedir.

Birinin doğum günü, evlilik yıldönümü, mezuniyet gibi özel günler dışında neredeyse dışarıda hiç yemek yenmemektedir. İşe bisiklet veya toplu taşım araçlarıyla gidip gelinmektedir. Ailenin küçük bir arabası vardır ve bunu mutfak alışverişi yapacakları gün kullanmaktadırlar. Bir evde sadece oturulan odada ışıklar açılmaktadır. Bizdeki gibi evde yalnız otururken "ses gelsin de yalnızlık hissetmeyeyim" diye tv'yi açık bırakmamaktadırlar.

Aldıkları bir paltoyu 10 sene boyunca giymektedirler. Ortalama bir İsveçlinin kıyafet dolabı, ortalama bir Türk'ün dolabının 5'te biri kadardır. Biz bir giydiğimizi bir ay giymeyiz ama, isveçliler bu konuda gocunmazlar. Gerekirse 3 günde bir aynı gömleği giyerler. bizdeki gibi her sene cep telefonlarını yenilemezler. Yenilediklerinde ise ucuz bir model almaktadırlar. Her 2-3 senede bir araba yenileme alışkanlıkları yoktur.
Oturdukları evlerin çoğu tarihi yapılardan oluşmaktadır. Kimse 150-200 senelik bir binada oturmaktan gocunmamaktadır. Bizde 15-20 senelik binalara bile eski olarak bakılmaktadır. İsveç'liler çöplerini geri dönüşümden geçirerek elektrik üretmektedirler.

Temizlikçi tutmazlar, bulaşıklarını elde yıkamaktadırlar. Evde bir şey bozulursa kendileri tamir ederler. Volvo ve İKEA gibi kendi ülkelerinin ürünlerini saymazsak marka takıntıları yoktur. Karı koca gece gündüz demeden çalışmaktadırlar. Hatta çocuklar bile genç yaşta iş bulup harçlığını çıkartmaya başlamaktadırlar.
Evlerdeki mobilyalar ucuz ve ihtiyacı karşılayacak kadardır. İhtiyaç yoksa asla mobilya alınmaz. Ayrıca mobilyalar 20-25 yılda bir yenilenmektedir. Bir isveçli 20 yaşında ailesinden ayrı eve çıkıp kendi evine taşındığında aldığı mobilyalarla 40-45 yaşına kadar idare etetmektedir.Türkiye de ise aşırı bir savurganlık vardır.

Ülkemizde üretim yapmadan tüketim yapma alışkanlığı yaygındır. Her yer ithal mallarla doludur. Çoğunluk rahatına ve konforuna düşkündür. Kimse hayattaki hiçbir rahatından taviz vermek istememektedir. İsveç'liler para içinde yüzdükleri için değil, tutumlu oldukları ve kendi ürünlerini tercih ettikleri için refaha ulaşabilmişlerdir.