BORSA VE KÜÇÜK YATIRIMCILAR

Korona virusun küresel salgına dönüşmesi, ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkilemiştir. Üretimi olumsuz etkileyen her olay, mutlaka ekonomiyi de olumsuz etkilemektedir. Hangi ölçekteki ekonomilerin daha fazla etkilendiği, yansımalarının neler olacağı daha sonraki yıllarda anlaşılacaktır.
 
Ancak menkul değerler borsalarını ayrı bir yere koyarak değerlendirme yapmak gerekir. Ben bir borsa uzmanı değilim. Bu konuda bir kaç satır yazmamın sebebi şudur. Tartışılsın ki ben de daha fazla bilgi sahibi olayım. Ayrıca borsa oyuncusu da değilim. Borsa bir sermaye piyasası oyunudur. Adı üstünde bir oyundur. Bu oyunun sermaye gücüne göre küçük, orta ve büyük aktörleri bulunmaktadır.
 
Bu oyunda herkes para kazanmak istemektedir. Diğer yandan hiç kimse para kaybetmek istemez. Ancak incelendiğinde sonucun böyle olmadığı anlaşılmaktadır. Bir kısım oyuncular para kazanırken, bazı oyuncularda para kaybetmektedirler. Bu oyunu aynen mindere çıkan iki pehlivan gibi düşünmek mümkündür. İkisi de yenmek ister. Sonuç olarak birisi yener, diğeri yenilir ya da beraberlik olur. Müsabakanın neticesini güç ve uygulanan oyunlar belirler.
 
Menkul kıymetler borsasının da böyle olduğunu söylemek mümkündür. Her şeyden önce borsa beklentileri önceden satın alır, gerçekleri satar. Oyunun temel kuralı budur. Borsa da para, kağıtları satarken değil, alırken kazanılır. Bu durum normal ticaretin tersine seyretmektedir.
 
Borsaya yön veren büyük oyunculardır. İstedikleri zaman bir sebep bulup, algı oluştururlar ve borsa endeksini yükseltirler. Buna "boğa vuruşu" diyorlar. Malumunuz, boğa aşağıdan yukarıya vuruş yapar.
Derinliği yeterli olmayan borsalarda küçük yatırımcının sisteme para yatırdığı konunun uzmanlarınca az çok bilinmektedir. Para girişini tatminkâr gören büyük oyuncular "fareler piyasaya çıktı, kedileri salın" taktiğini uygularlar. Bu durumda "ayı vuruşu" yapılmaktadır. Bilindiği gibi, ayı yukarıdan aşağıya vurmaktadır. Yani borsa endeksini aşağı çekerler.
 
Bu iniş çıkışlarda panikleyen küçük yatırımcı almış olduğu kağıtları, daha fazla zarar etmemek için satıp çıkmayı tercih ederler. Bu durumda küçük yatırımcılar alış satış arasındaki fark kadar zarar etmektedirler. Borsa da para kaybolmaz, yer değiştirir. Kaybettiğinizi sandığınız para, bir başka yatırımcının hesabına geçmiş demektir.
 
Küçük yatırımcılardan sadece bilerek veya tesadüfen büyük yatırımcılara tutunanlar ayakta kalırlar. Yani yükselen elden tutanlar yükselmiş olurlar. Borsa da kazanmak için bilgi şarttır. En azından bilançolarını açıklayan şirketlerin mali durumlarını değerlendirebilecek donanıma sahip olmak gerekir. Ayrıca şansın da önemli bir yerinin olduğunu söylemek mümkündür. Bilginin olmadığı yerde şans devreye girmektedir.
 
Borsa endeksi, piyasayı etkileyen her olayı sebep göstererek iner ya da çıkar. Son günlerde korona virüs küresel salgınını sebep göstererek düşmüştür. Bu düşüşte satış yapmadan yakalanan yatırımcının pozisyonunu koruması kendi menfaatinedir. Satış yapılıp zarar kaydedilmeden, bir başka yatırımcının kâr kaydetme imkânı bulunmamaktadır. Panik bu sistemde daima kaybettirmektedir.
 
Her şeyden önce şu hususu unutmamak gerekir. İyi günler veya kötü günler sürekli değildir. Pandemi boyutuna ulaşarak, küresel salgına dönüşen korona virus infekte edebileceği tüm insanlara bulaşmadan son bulmaz. Yani işi bitince pasif konuma geriler, daha sonra genetik değiştirerek bir başka virus olarak tekrar ortaya çıkar.
 
Piyasayı iyi okuyan borsa oyuncuları, altın fiyatları düşünce altına yatırım yapmakta, yükselince satarak borsa da pozisyon almaktadırlar. Borsa da oynamanın uzun soluklu ve sabırlı bir iş olduğunu unutmamak gerekir. Sabırsız ve korkak insanlar daima kaybederler.
 
Borsa da sürekli olarak girip çıkmayı veya panikle pozisyon değiştirmeyi, hızlı akan bir trafikte, sürekli karşıdan karşıya geçmeye benzetmek mümkündür. Taşıtlar bir gün mutlaka çarpabilir. Yani risk yüksektir. Bu nedenle sürekli pozisyon değiştirmenin riskli olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca kazancın yeterli görüleceği nokta çok önemlidir. Çok hırslı olanlar bu noktayı bir türlü tayin edemedikleri için, genellikle kaybederler.
 
Borsa uzmanı ve oyuncusu olmadığımı baştan söylemiştim. Ancak morallerin bozuk olduğu şu günlerde fikirlerimi paylaşarak, yeni fikirlerin ortaya çıkmasına imkan sağlamak istedim. Huzurlu ve sağlıklı günlere bir an önce kavuşmamızı dilerim.