Türkiye de mühendislik tarihinin 1773’te açılan Mühendishane-i Bahr-i Hümayun’un (İstanbul Teknik Üniversitesi) kuruluşu ile başladığı kabul edilir. İlk adı “Mühendishane” olan bu üniversite, ulusal tarihimizin ilk üniversitesidir.

 

Cumhuriyetin ilanından sonra, Mustafa Kemal Atatürk kadının toplumdaki yerini her alanda desteklemiş kadın erkek ayrımcılığını yok edip insani yükselişe önem verdiğini her fırsatta dile getirmiş ve icraatları ile de göstermiştir. Aynı biçimde profesyonel iş hayatına her konuda girmeleri için kadınlar teşvik edilmiş ve desteklenmişlerdir.

 

İlk kadın mühendis Mühendislik Mektebinden 1933 yılında mezun olan Sabiha Rıfat, ilk elektromekanik mühendisi Nezihe Önay ve ilk makina mühendisi Altan Edige, kadın mühendislerin öncüleridir.

Yüksek Mühendis Mektebi, 12 Temmuz 1944 tarihinde çıkartılan yasa ile İstanbul Teknik Üniversitesine dönüştürülür, İnşaat, Mimarlık, Makine ve Elektrik Fakülteleri oluşturulur. Dolayısıyla, makina mühendisi diploması da 1944 yılından sonra verilmeye başlanmıştır.

 

Makina mühendisliği diplomasını Türkiye’de alan ilk kadın Altan Edige’dir Kırım Türklerinden olan albay Şehabettin Edige ve Fatma Talat Edige’nin dört çocuklarının en küçüğü olan Altan, 15 Aralık 1927 yılında İstanbul Beşiktaş’ta doğar.

 

Altan Edige, derslerini, atölye çalışmalarını ve stajını 1953 yılı Ekim ayında tamamlar. Makina Fakültesinden mezun olarak Türkiye’de “Yüksek Makina Mühendisi” unvanını alan ilk kadın olur. Bu tarihten sonra artık “mühendis hanım”dır.

 

Mezun olunca abisi ve amcasının etkisiyle olsa gerek, halıcılığın en zevkli numunelerinin dokunduğu, memleketimizin en eski ve en büyük halı fabrikası olan Kula Mensucat Fabrikasında çalışmaya başlar. Orada kendisi gibi mühendis olan Wilhelm Bosselmann ile tanışır ve 1956 yılında evlenirler. Kula’dan sonra bir süre Adapazarı’nda çalıştıktan sonra eşiyle birlikte Batı Almanya’ya giderler ve Hamburg yakınlarındaki Ahrensburg şehrine yerleşirler.

Altan Edige, Atatürk’ün sözlerini doğrulayarak, kadınların makina mühendislik alanında da erkekler kadar başarılı olabileceğini gösteren ilk kadın makine mühendisi olmuştur. 

 

Ne yazık ki, 1975 yılında büyük bir ameliyat geçirir ve kanser olduğu teşhis edilir. En verimli olduğu bir dönemde, çok sevdiği mühendislik mesleğini bırakmak zorunda kalır. Emekli olur ve 1977 yılında yakalandığı hastalığa yenik düşer.

 

Sevgiyle ve saygıyla anıyoruz.

 

Kaynak : https://www.tesisat.org/ilk-kadin-makina-muhendisimiz...

 Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç