Salih, inancında ve amelinde doğru olandır şeklinde de tanımlanır.

 Ayrıca salih, Allah’ın kendisi üzerindeki haklarını yerine getiren, Allah'a karşı farzları, kullara karşı da haklarını ödeyen, itikad ve amelinde doğru olan, Allah'a itaat eden ve haramlardan kaçınan, ömrünü Allah'a itaatte, malını da O’nun rızası yolunda sarfeden, dünya ve ahiretini düzeltip kâmil bir insan olan şeklinde de tarif edilmektedir. 

Fakat, yapılan bu tariflerden her biri, salih insanın bir yönüne işaret etmektedir. 

Mevdudi ise, salih insanı, inancında, niyetinde, sözlerinde ve hareketlerinde doğru olan ve hayatının her yönünde doğruluğu benimseyen kimsedir (15)  şeklinde tanımlayarak, onun derli toplu bir tarifini vermektedir. 

Sâlih insanın tarifi, Kur’an’da ehl-i kitap’tan bahseden ayetlerde şöyle tarif edilmektedir: “... Onlardan geceleri secdeye kapanarak Allah’ın âyetlerini okuyanlar vardır. Bunlar Allah'a ve ahiret gününe inanır, iyiliği emreder, kötülükten yasaklar ve hayır işlerine koşarlar. İşte onlar salih insanlardır.” (3/Âl-i İmran, 114) Bu ayete göre salih insanın özelliklerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

1.  Allah'a ve âhiret gününe inanmak, 

2. Allah’ın âyetlerini okumak, 

3. Allah'a secde etmek,

 4. İyiliği emredip kötülükten sakındırmak,

5. Hayır işlerine koşmak, Sâlih amel işlemek.

 Kur'an-ı Kerim'de salih insan olmak, mü'minlere ait çok üstün bir özelliktir. Peygamberler bile bu özelliğe sahip olmak için dua ve temennilerde bulunmuşlar, salih insanlardan olmayı arzu etmişlerdir. Hz. İbrahim (26/Şuarâ, 83), Hz. Yusuf (12/Yusuf, 101) ve Hz. Süleyman (27/Neml, 19)'ın salih insanlardan olmak için Allah'a dua ettiklerini Kur'an'dan öğreniyoruz. Yine Hz. İbrahim'in "Rabbim, bana salihlerden bir çocuk lutfet" (37/Saffat, 100) diye temenni ve duada bulunduğu görülmektedir.

 Peygamberlerin salih kullar olduğu zikredilmektedir (2/Bakara, 130; 21/Enbiyâ, 72; 6/En'âm, 85...). Peygamberlerin salih insanlardan olmayı arzu etmelerinin sebebi şudur: Salih, Kur'an'da her bakımdan mükemmel bir insan tipi olarak çizilmektedir. Peygamberler ise, insanlar içinde Allah'ın seçtiği insanlar olmaları sebebiyle en mükemmel insanlardır. Dolayısıyla onlar salih insanlardan olmaya daha layıktırlar.

 Kâmil bir salih insan, Allah'a isyan etmeyen ve mâsiyeti/günah ve isyanları hatırına getirmeyendir. Gerçek anlamda salih insan olmak, derecelerin en yükseği, mertebelerin en büyüğü ve makamların  en şereflisi demektir.

 Peygamberlerin hedefleri, yeryüzünü ıslah etmek, fesadı kaldırmaktır. Böylece iyiliğin emredildiği, kötülüğün yasaklandığı ahlak temellerine dayanan ve Allah'ın hakimiyetini esas kılan bir toplum düzeni kurmak için başarılı bir tebliğ yapan insanlar, salih insan vasfına layık olurlar ki, bunların başında peygamberler ve onların izini takip eden mü'minler gelir.     

 Peygamberlerin salih insan vasıfları yanında, mü'minlerin de salih insanlardan olmaları gerektiği Kur'an'da vurgulanmaktadır. "Rabbim, beni yakın bir süreye kadar ertelesen de, sadaka versem, salih insanlardan olsam' diyeceği zaman gelmeden önce size verdiğimiz rızıklardan infak edin." (63/Münafıkun, 10) 

Salih insanlardan olma arzusu sadece peygamberler ve mü'minlerde olmayıp, diğer insanların da istedikleri bir vasıf olduğu anlaşılmaktadır. Hz. Peygamber'e kâfir ve münafıklarla mücadele etmesi gerektiğini bildiren ayetlerden sonra şöyle buyrulmaktadır: "Onlardan kimi de: 'Eğer Allah, lutuf ve kereminden bize verirse, elbette sadaka vereceğiz ve salih insanlardan olacağız' diye Allah'a and içtiler." (9/Tevbe, 75)

 Salih insanlardan olmanın en önemli özelliği, Allah tarafından dost edinilmiş olmak (7/A'râf, 196) ve peygamberler, sıddıklar ve şehidlerle beraber olma gerçeğidir (4/Nisâ, 69).  

Salih insanlardan olmanın temel şartı ise, iman ve salih amel işlemektir. "İman eden ve salih amel işleyenleri, salih insanlar arasına sokarız." (29/Ankebut, 9) Bunun yanında Allah'a ve Rasül'üne itaat etmek gerekmektedir (4/Nisâ, 69). 

Salih insanların derecelerine ulaşmak için, sarp ve dik yokuşları aşmak, canlı bir Kur'an olmaya gayret etmek lazımdır.
(http://xn--ihya-qwc.org/)