KİT komisyon üyesi olduğu dönemde ÇAYKUR alt komisyon üyesi olarak inceleme ekibinde yer alan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, şeker üretmek amacıyla Rize’de ekim ve dikimi için milyonluk yatırım yapılan stevia bitkisi ile ilgili çalışmaların akıbetini Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye sordu.

Yanıt Karadeniz fıkralarını aratmayacak içerikteydi. ÇAYKUR, Rize’de stevia bitkisinden şeker üretmek için proje başlattı, ancak düz arazide yetiştirilebildiği yıllar sonra anlaşılan bu bitkinin Rize’de üretilmesine uygun alanların olmadığı ortaya çıktı.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığı’na yönelttiği soru önergesini yanıtlayan Bakan Pakdemirli, Rize’de yeterli düz arazi olmaması nedeniyle üretim yapılamadığını, ürün yetişmediği için de 16 milyon lira harcanarak kurulan tesisin işletmeye alınamadığını belirtti.

Ömer Fethi Gürer’in, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesine, Karadeniz fıkralarını aratmayacak nitelikte bir yanıt geldi.

Yıllar önce başlatılın proje kapsamında üreticilere dağıtılan stevia bitkisinin fidanlardan geriye dönüş olmadığı, geri dönenlerin de bu bitkiyi yetiştiremeyeceklerini söylediği anlaşıldı. Bu bitkinin düz ve taban arazide yetiştirilmesi gerektiği yıllar sonra anlaşılınca ve ürün yetişmediği için tesisin, deneme üretimi yapamadığı ortaya çıktı.

Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, ÇAY-KUR’un, Cumhuriyet Çay Fabrikası bünyesinde bulunan bir kapalı alanda yatırım yaparak Stevia bitkisinden ekstrakt elde edilmesini sağlayacak bir tesis kurulması için çalışma başlattığını hatırlattı. Gürer, kendisinin KİT Komisyonu üyesi olduğum dönemde ÇAYKUR alt ve üst komisyonunda şeker pancarının yeterli bulunduğu ülkemizde, bu bitkiyi ve yatırım gerekçesini sorduğunu ve aldığı yanıta göre bu bitkinin çok daha elverişli ve ucuz bir ürün olarak tanımlandığını ifade etti.

16 milyon lira boşa mı gitti? 

Gürer, muhtelif işler projesi çerçevesinde yatırım programından yaklaşık 16 milyon TL harcandığının açıklandığını da belirterek şu sorularının yanıtlanmasını istedi:

“Hâlihazırda ürün yetiştirme ve ürün işleme tesisinin son durumu nedir?

Stevia bitkisinden şeker mi yoksa gıda katkı maddesi mi elde edilecektir? Tesis işletmeye alınmış mıdır? Bölgede çiftçiler stevia bitkisinin ekimini yapmakta mıdır?

Çay Bölgesinde üretiminin yapılması için stevia fidesi dağıtılan üreticilerinde söz konusu bitkinin üretiminden olumlu sonuç almışlar mıdır?

Stevia bitkisi düz ve taban arazi koşullarında yetişmektedir. Rize ilimizde bu özelliklere sahip yeterli arazi bulunmakta mıdır?

Türkiye’de yetiştirilen stevia bitkisinin sahip olduğu değerler ekstrakt elde etmek için uygun mudur?

Bu tesisin çalıştırılması için yurt dışından kuru stevia yaprağı ve proseste kullanılacak yardımcı ürünlerin ithal edilmesi gündeme gelmiş midir?

Tesis kurulum amacı doğrultusunda faaliyet göstermekte midir?

Bu ürün ve tesise yönelik yapılan toplam yatırım tutan ne kadardır?

Bahse konu tesis üretime başlamadı ise nedeni için soruşturma açılmış mıdır?

ÇAYKUR’un asli işi çay üretimi ve üretici olması gerekirken farklı alanlarda faaliyetlere yönelmesi asıl fonksiyonunu etkilemekte midir?

ÇAYKUR’un açıkladığı zararda yer alan gerekçeler hangi alanda yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkmıştır?

ÇAYKUR, 2018 yılında televizyon, gazete ve diğer reklam amaçlı harcamalarının toplam tutan ne kadar olup reklam verilen gazete televizyon sayısı ile bu yayın organlarının isimleri nelerdir?”.