Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve Moğol İlhanlı hâkimiyetinin de zayıflaması sonucunda bu bölgede BAYRAMOĞLU HACI EMİR İBRAHİM adlı bir Türkmen Beyi tarafından yeni bir beylik kurulmuştur.
XIV. asırda yöreyi fetheden Türkmen bölüklerinden her biri vadilerden birine yerleşmiş; Vona yarımadası üzerindeki küçük vadiler üzerine Niyabet-ı Satılmış (Perşembe) kurulmuştur.
Perşembe adı yeni olup eski tahrir defterlerinde Niyabet-i Satılmış-ı Bayram, Vilayet-i Satılmış ve Bayramlu, Niyabet-i Satılmış gibi adlarla anılır.
Satılmış (Perşembe) nahiyesinin merkezinin neresi olduğu tam olarak anlaşılmamaktadır. Nahiyenin en kalabalık köyü 1520’lerden sonra VONA adıyla anılmıştır.
PERŞEMBE’nin yıllara göre adları şöyledir.
1. 1455 Nahiye-i Satılmış-ı Bayram
2. 1485 Vilayet-i Satılmış ve Bayramlu
3. 1547 Nahiye-i Satılmış
4. 1613 Nahiye-i Satılmış
5. 1871 Perşembe Nahiyesi
6. 1928 Perşembe Nahiyesi
7. 1930–1945 Vona
8. 25 Haziran 1945 Perşembe İlçesi Merkez Bucağı
VONA İSMİ NEREDEN GELİYOR?
1485 tarihli Tahrir Defteri Prof.Dr.Bahaeddin YEDİYILDIZ ve Ünal ÜSTÜN tarafından Türkçeleştirilmiştir. (Ordu Yöresi Tarihinin Kaynakları Π.Türk Tarih Kurumu Yayınları 2002,sayfa 100,102) Bu eserde VİLAYET-İ SATILMIŞ VE BAYRAMLI’ nın köyleri sayılırken 39.sırada karye-i (V)ONA mea iskele, Tımar-ı Kasım V.Hazinedâr Yusuf Nısf-ı Malikâne mülk-i Hazret-i Davut Paşa ve Nısf-ı Âher Mustafa Çelebi B.Mehmed Çelebi Bâ-Berat-ı Padişâh-ı Âlem penâ.
Şimdiki halde Davut Paşa zikr olan mülkü koyub Rum-ili’nde gayrı mülk talep kılup mezkura Rumili’nde gayrı mülk sadaka olundu. Bu mülk, mezkûrun mülkünden hariç oldu fi’t-tarihi’l mezkur ba’dehû zikr olunan karyeden Davut Paşa tasarrufunda olan malikane Hatun Hazretlerinin Tokat’da olan imaretine vakf olduktan sonra gurre-i şevval sene semanû ve tis’in ve semanü mi’e tımara emr olundu kema merre ibaresi yer almaktadır.
Bu ibarelerden sonra köyde yaşayan ve vergi veren insanların adları sıralandıktan sonra çem’an 884 kişi bulunduğu yazılmıştır.
Görüldüğü gibi Perşembe’nin o dönemlerdeki ismi Satılmış olup, Vona veya İskele Satılmış’ın bir köyüdür. Verilen listede Vasil V.Papayani, Gebr ve Zemin-i Yanoş Dönek olmak üzere Gayri Müslim ismine rastlanmaktadır.
PERŞEMBE İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Satılmış nahiyesinde pazar Perşembe günleri kurulduğu için pazar yerine Perşembe kullanılır olmuş. Eski Türk geleneğine göre her yerleşim yerini kuranın ismi verilmiştir. Perşembe’yi kuran kişinin ismi Satılmış olduğu için bu isim verilmiştir.
Perşembe, eski adı ile İSKELE, Ordu şehrine 13 km. uzaklıktadır. Samsun-Trabzon karayolu üzerinde, bir sahil kasabasıdır. 1945 yılına kadar bir bucak iken aynı yıl, Vona kasabasının bulunduğu yerde ″PERŞEMBE″ adıyla ″İLÇE″ yapılmış ve Vona adı kaldırılmıştır. Binlerce yıldan beri, karayel fırtınalarına kapalı doğal bir limana sahiptir. Karadeniz’e ticaret yapmak için; bu korunaklı kıyılara gelen gemiciler, Perşembe limanını bir uğrak ve barınak yeri haline getirmişlerdir.
BİLGİ , KAYNAK ; Deniz Yazıcı. Teşekkürler.
ORDU PERŞEMBE’NİN TARİHİ
Ordu yöresi, Selçuklular tarafından sınır boylarına yerleştirilmiş Oğuzların bir kolu olan Çepniler tarafından Türkleştirilmiştir.
08 Kasım 2022 - 23:48
Bu haber 1542 defa okunmuştur.
YORUMLAR