Ünye Kaymakamlığı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Yetkin Esen, ilçemizin birinci derecede geçim kaynağı olan fındığa en çok zarar veren fındık kurdu ve bu kurda karşı ilaçlama ve mücadele hakkında bilgilendirici açıklama yaptı.

Fındık kurdunun 6-7 mm boyunda, kül renkli, ince ve uzun hortumlu bir böcek olduğunu söyleyen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Yetkin Esen, açıklamasına şu şekilde devam etti.

Esen; “Fındık ürününün ana zararlısı olan fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakmak yoluyla meyvelerde zarar yapmaktadır. Fındık kurdu erginleri kül renginde 6-7 mm boyunda ince uzun hortumlu bir böcektir. İlk erginler iklime bağlı olarak mart ayı içerisinde görülür. Ergin çıkışı mayıs başlarında fazlalaşır. çıkan erginler 16ºC’den düşük sıcaklıklarda fazla aktif değildir. Mayıs ayında ergin çıkışı tamamlanmış olur. Yumurtlayıncaya kadar uzun bir süre beslenirler. Ancak sıcaklık 20ºC’ye erişinceye kadar böcekler uçamadığı için aynı ocak üzerinde beslenmek zorunda kalırlar. Mayıs sonu haziran başında yumurtlamaya başlar. Bir dişi ortalama 42 yumurta bırakır. Yumurta kuluçka süresi 8 gündür. Yumurtalarını meyve kabuğunun hemen altında hazırladığı bir yuvaya bırakır. Yumurta bırakılan meyvelerin kabuğu üzerinde 4-5 mm uzunlukta kahve renkli bir çizgi görülür. Yumurtadan çıkan larva iç fındık üzerinde bir ay kadar beslenip gelişir. Beslenme artıkları kabuk içini doldurur. Gelişen larva, kabuk üzerinde 1,5-2 mm çapında bir çıkış deliği açıp toprağa iner. Larvalar hazırladıkları bir toprak yuva içinde pupa olurlar. Burada 1-3 yıl kaldıktan sonra ergin olarak çıkar. Aynı yıl toprağa geçen larvaların % 18’i bir yıl sonra, % 75’i ikinci yılda ve % 7’si de üçüncü yılda ergin olarak toprağı terk ederler. Şiddetli kış, ergin çıkış oranını artırır.

Erginler öncelikle karanfillerde zarar yapar, daha sonraları fındığın meyve kabuğunu, hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Normal iriliğe erişinceye kadar zarar gören meyvelerde kabuk içindeki etli kısım bozularak sarı bir renk alır. Sonradan bu renk kabuk üzerinde belirir. Meyve beslenemediği için kabukta çöküntüler oluşur. Bu zarar şekline halk arasında “sarı karamuk”denir. Meyve normal iriliğe eriştikten sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır. Kabukta oluşan çatlaklardan dışarı sızan siyah bir sıvı, zuruf ve kabuğu kirletir. Bu zarar şekline de halk arasında “kara karamuk” denir. Bir ergin beslenme yoluyla yaklaşık 80 meyveye zarar verir. Meyve içerisinde beslenen larvalar meyve içini tamamen yedikten sonra bir delik açarak dışarı çıkar. Bu şekilde beslendiği fındık meyvesini işe yaramaz hale getirirler.

Fındık kurdu fındık üretilen bölgelerde yaygın olmakla birlikte, fındık üretimi yapılan alanların yarısında mücadeleyi gerektirecek yoğunlukta bulunmamaktadır. Fındık kurdu fındığın özel bir zararlısıdır. Erginler nisan ve mayıs aylarında, elma, kiraz, karayemiş, armut, döngel, muşmula ve birçok çiçekli ve çiçeksiz bitkiler üzerinde beslenmektedir.

MÜCADELESİ

​Kimyasal Mücadele

Fındık kurdu mücadelesi, meyvelerin zararlıdan korunması amacına dayanmaktadır. Bunun için ergin böceklerin ekonomik zarar yapmaya başladıkları dönemde, bahçeleri ilaçlı bulundurmak gerekir. İlaçlama, bahçedeki hakim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca (3-4 mm) yapılmalıdır. Fındık kurdu mücadelesine karar vermek için, önce her 2-3 günde bir; güneş doğmadan, sabahın erken saatlerinde fındık kurdu sayımı yapılmalıdır. 10 ocakta 2’den fazla fındık kurdu ergini bulunursa ilaçlama yapılmalı, aksi taktirde ilaçlama yapılmamalıdır.

Bu dönemde, fındık kurdu zararlısından başka yine fındık kurdu gibi beslenmek suretiyle sarı karamuk, kara karamuk ve meyvelerin iç doldurmaya başladığı dönemde (temmuz içerisinde) emgi yapmak suretiyle buruşuk ve yer yer çöküntülü olan şekilsiz iç oluşumuna neden olan, dış satım yönünden sorun yaratan fındık yeşil kokarcasına karşı da ilaçlama yapmak suretiyle bu zararlıda kontrol altında tutulabilir. Erginlere karşı yapılan uygulamalarda kaplama bir ilaçlama gerekmez. Ancak nimflerin çok az haraketli oluşu nedeniyle temmuzun ilk yarısında yapılacak ilaçlamada tam bir başarı sağlamak amacıyla bütün bahçenin kaplama şekilde ilaçlanması gerekmektedir.

Fındık kurdu popülasyonun yüksek olduğu yerlerde, yumurta koyarak yaptığı zararı engellemek için çiftleşme döneminde (mayıs sonu-haziran başı) ikinci bir ilaçlama yapılmalıdır.

Bu zararlıya karşı etkili bir mücadele için çiftçilerin tavsiyelere uygun olarak aşağıdaki dönemlere göre ilaçlama yapmaları, mücadeledeki başarıyı artıracaktır.

İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğümüzce yapılan tespitlere göre; İlimizde fındık kurdu mücadele zamanı;

-Sahil kesimde (0-250 m. rakım)                                : 05 MAYIS – 10 MAYIS 2016 tarihleri arasında,

-Orta kesimde (250-500 m. rakım)                             : 11 MAYIS – 16 MAYIS 2016 tarihleri arasında,

-Yüksek kesimde(500 m. ve üzeri rakım)                  : 17 MAYIS – 22 MAYIS 2016 tarihleri arasında, tespit edilmiştir.

Fındıktan sonra ilimizin diğer önemli bir geçim kaynağı da arıcılıktır. Fındık kurdu ilaçlaması esnasında arıların su içtiği kaynaklara ilaç bulaştırılmaması son derece önemlidir. İlaçlama sonrası boş  ilaç ambalajları su kaynaklarına bulaşmayacak şekilde derin bir çukura gömülmelidir. İlaçlamalar akşam üzeri veya sabahın erken saatlerinde, arıların uçuş yapmadıkları zamanda yapılmalıdır.

Ayrıca arıcılarımızın İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinden bulundukları yöredeki mücadele programları hakkında bilgi alarak, mevcut imkanlar ölçüsünde arı kovanlarını ilaçlama yapılacak alanlardan en az 6 km. uzaklaştırmaları gerekmektedir.​ dedi.