Türkiye, hukuk ve demokrasiyi rafa kaldıran AKP’yi cezalandırdı. 7 Haziran seçimlerinin kaybedeni açık bir şekilde AKP oldu. İktidar partisi dışında oyu düşen parti olmadı.
HDP tarihinde ilk kez barajı aşarken MHP de gözle görülür bir yükselişe geçti. CHPde 2011 yüzdesini muhafaza etti. AKP ise bir önceki genel seçimlere göre yüzde 49,9’dan 40,6’ya geriledi. 2011 seçimi baz alınırsa yaklaşık yüzde 10’luk, 30 Mart yerel seçimlerine göre de yüzde 1,5’lik düşüş yaşandı.
Türkiye, 7 Haziran seçimleriyle yeni bir döneme girdi. Millet, AKP’nin gerilim politikasına prim vermedi. 13 yıllık tek parti iktidarı sona erdi. TBMM 4 partiden oluştu. Meclis’te bugüne kadar bağımsızlarla temsil edilen HDP, parti olarak ilk kez barajı aştı. AKP ise milletvekili seçimlerinde ilk kez büyük oy kaybetti. 2011 seçimlerindeki yüzde 49,9’luk oyu, yüzde 40,’ya geriledi. Özellikle güçlü olduğu Güneydoğu illerinde büyük kayba uğradı. Diyarbakır’da 11 milletvekilinden 1 vekile indi. Ege ve Akdeniz şeridinde de gerileyen iktidar partisi, hemen bütün illerde oy kaybetti. Türkiye genelinde seçmen sayısındaki yaklaşık 4 milyonluk artışa karşın AKP’nin oyu, 2011 milletvekili seçimlerine kıyasla 21,4 milyondan 18 milyona geriledi.
Seçim sonuçları, vatandaşın otoriterliğe, bin 100 odalı Saray’a, israfa, zulme, hukuksuzluğa ve algı operasyonlarına tepkisini ortaya koydu. 17 Aralık sürecinde ortaya çıkan yolsuzluklar önemli rol oynadı. Tarafsızlığını bir yana bırakarak Anayasa’yı çiğneme pahasına AKP için seçim kampanyası yürüten Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başkanlık hayali de tarih oldu. AKP’nin seçim yenilgisiyle koalisyon dönemi başladı.
Seçim sonuçları Meclis aritmetiğini de önemli ölçüde değiştirdi. AKP’nin vekil sayısı 327’den 256’ya düştü. 138 vekili olan CHP, 132 milletvekili çıkardı. MHP vekil sayısını 50’den 82’ye yükseltirken, 36’dan 80 sandalyeye ulaşan HDP ise vekil sayısını en çok artıran parti oldu.
Seçimlerde CHP yüzde 25,1 oy ile gücünü korurken MHP önemli bir artış kaydetti. 2011 seçimlerinde yüzde 13 oy alan Milliyetçi Hareket, oyunu yüzde 16,5’e çıkardı. Bu sonuçlara göre sadece AKP oy kaybetti. Başbakan Ahmet Davutoğlu, girdiği ilk seçimde başarısız oldu.
HDP DENGELERİ DEĞİŞTİRDİ
Seçimlerin en önemli sonuçlarından biri, HDP’nin barajı aşması oldu. Doğu ve Güneydoğu’daki rekor oyun yanı sıra batıdan da oy aldı. CHP’den kayan oylar bu partinin barajı aşmasını sağladı. Gerilim politikasından bıkan seçmen, AKP’ye ders vermek için sandık başına gitti. AKP’nin iktidardan düşmesini sağlamak için HDP’ye yönelen seçmen bu partinin oyunu yüzde 50’ye yakın artırdı. Hakkâri’de yüzde 86, Diyarbakır’da yüzde 80 oy aldı. 2011 seçimlerinde bağımsızlarla yüzde 6,5 oy alan HDP, bu kez oyunu yüzde 13’e çıkardı.
TÜRKİYE SANDIĞA SAHİP ÇIKTI
Önceki gün sandık başına giden Türkiye’de 56 milyon seçmenin önemli bir bölümü seçimlere büyük ilgi gösterdi. Seçime katılım yüzde 85 oldu. Yurtdışında seçimlere katılım ise düşük kaldı. Yurtdışındaki 2 milyon 866 bin 979 seçmenden 1 milyon 34 bin 917’si oy kullandı. Gerilimli bir ortamda geçen seçim sürecinde iktidar partisinin sandık hilesi yapacağına yönelik şüpheler hakimdi. İktidarın bütün manipülasyonlarına rağmen sağduyu kazandı. Seçimler küçük tartışma ve gerginliklere rağmen sorunsuz tamamlandı. Türkiye sandığa sahip çıktı. Seçim sonuçlarına göre 56 ilde AKP birinci çıkarken 10 ilde CHP, 1 ilde MHP, 14 ilde HDP birinci parti oldu. İktidarın kontrolü dışındaki bağımsız anket şirketlerinin tahminleri önemli ölçüde tuttu.
SEÇİLEMEYEN ÜNLÜLER
AKP’de mevcut Ankara Milletvekili Fatih Şahin, İstanbul’dan aday olan gazeteci Mahmut Övür, mevcut Şanlıurfa Milletvekili Zeynep Karahan Uslu, İzmir’den aday olan Ozan Ceyhun, eski Mazlumder Başkanı Yılmaz Ensaroğlu ve Ankara’dan aday olan gazeteci Nuri Elibol milletvekili olamadı.
YORUMLAR