Bu günlerde; bazı tanıdık HUKUKÇU Arkadaşlarımca çok aranıyorum....
Hakimin verdiği HUKUKA Aykırı KARARI nedeni ile SORUMLULUĞU Nedir?
Evet...Bu Toplumda-Ülkede kimse ŞAH değil....PADİŞAH değil...KRAL değil...
Bu kadar çok ve üstün YETKİLERİ olanların elbette SORUMLULUKLARI da vardır.
HAKİMLER; GÖREVLERİ ile KARALARINDAN dolayı Kişilere ZARAR Vermiş olabilirler. Elbette bu ZARARLAR; HUKUK Davası olarak giderilecektir.Bunun yanında CEZAİ olarak da bir aleyhlerine bir YAPTIRIMDA olacaktır ve VARDIR da....
Anayasa Mahkememizin Onursal Başkanlarından Sayın Yekta GÜNGÖR ÖZDEN; DEMOKRASİYİ şöyle tarif eder:
"ÇOĞULCU, KATILIMCI,KURALLAR ve KURUMLAR DÜZENİ OLUP,BAĞIMSIZ YARGININ DENETİMİ ile ; YÖNETİMİN ve YASAMANIN GEÇERLİLİĞİNİN KORUNDUĞU bir DÜZENDİR."
Klasik DEMOKRASİLERDE,böylece DEVLET GÜCÜ bölünmüştür.Üç GÜÇE Görev dağılımı yapılarak, GÜÇLER ARASI DENGE kurulmuştur. Bu sistem;" GÜÇ,GÜCÜ DURDURUR...."ilkesine dayanır.
YARGI GÜCÜ; tamamen YASAMA ve YÜRÜTME Güçlerinin dışındadır. Bu düzenleme ve uygulaması kişiler açısından Hükümetlerin yetkilerini kötüye kullanılmasına karşı olan ek bir güvencedir.
Yargısal Denetim; Yönetenlerin yetkilerini ve bu yetkilerin sınırlarını tanımlayan YARGI Kurallarının konulması ve bu kurallarında Yargı Organlarınca uygulanmasıdır. Buradaki amaç, Mahkemeleri diğer kurumlardan ayırarak, Hükümetin Gücünü azaltmak değildir.YARGIYA; İdare ve Yönetim Organlarını DENETLEME ve FRENLEME Görevini vermektedir.
Amaç; burada Yürütme Gücünün eylemlerinde,YASALLIĞIN Bozulmamasıdır.Yani Parlamentodan çıkan YASALARIN amacına uygun olarak, İdare tarafından uygulanmasını sağlamaktır.Aynı zamanda da kötüye kullanılmasını önlemektir.
Yine Yasaların Anayasaya uygunluğunun denetimidir. PARLAMENTONUN Yasa çıkarırken,İnsan Hakları ve Anayasaya uygunluğunu sağlamaktır.
YASALAR;kendilerine sayğı gösterilmesini sağlayan Mahkemeler olmadığı sürece,bir hiç olurlar.Anayasa; kendisine uygun olmayan yasaların çıkmasını engelleyen ve denetleyen bir kurum olmazsa bir hiçtir.
HAKİMLERİN BAĞIMSIZLIĞI;Anayasa ve yasalara konan düzenlemelerle olamaz.HAKİMİN öncelikle BAĞIMSIZLIK Formasyonu ile yetiştirilmesi gerekir. Bu FORMASYON Hakime; EĞİTİM ile verilir.
HAKİMİN Belleğine; " BEN BAĞIMSIZIM....BEN BAĞIMSIZIM... BEN BAĞIMSIZIM...." diyerek özgüveni yerleşmelidir.
YARGI ORGANLARI ve YARGI MENSUPLARI;Yasama ve Yürütmenin alt veya bir üst organı değildir.
Yargı Organları; asla Yasama ve Yürütmenin de karşısında da değildir.Görevi bu kurumların HUKUKA Uygunluğunu sağlamaktır.Şu gerçeği herkesin kabüllenmesi gerekir. Yasama ve Yürütmenin yaptığı görevlerin gerekliliğiyle ilgili,hak ve özgürlüklerin dengeli bir şekilde korunmasını sağlamaktır.
Hakimleri; VİCDANLARI ile SİYASİLERİN İstek ve baskıları arasında da sıkıştırmayalım...
A-HAKİMLERİN CEZAİ SORUMLULUKLARI...
1 - Yanlış TUTUKLAMALAR nedeni ile CUK.nun 142. maddesi sarih...Mağdur olan KİŞİ önce DEVLET Aleyhine bulunduğu-Kararı veren yer AĞIR CEZA Mahkemesine Maddi-Manevi Tazminat Davası açabilir.
Yeni CUK.nun yürürlüğü öncesi Kanun Dışı Yakalanan ve Tutuklananlara Ödenen Tazminat Davalarını düzenleyen özel yasa; yerini CUK.nuna bıraktı.
2-Yanlış ve TARAFLI Davranılarak; geçmiş de çok Kararlar verildi.Tarikatlar...Cemaatler etkili oldular....
Tabi ki; ZARARI Yasa gereği HAZİNE öder.Hazinede gerekirse; Yanlış Karar veren Hakime RÜCU eder.Ama uygulamada bu RÜCU DAVASI Yok. Yani bu güne kadar açılmadı. Benim bilgim bundan ibarettir.
BALYOZ-ERGENEKON Davaları sonunda Mahkum olan Kişilerin açtıkları Davalar bunun örnekleri...
Bu Davaları açan C.Savcıları...Hakimler.....Yurtdışına kaçtılar...Bazıları uzun süreli HAPİS Cezalar aldılar...Kendilerine sunulan zırhlı araçlarla gezenler....
B-HAKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI....
Hakimde bir insandır.Mümkün olduğu kadar tarafsız olmaya özen gösterir.Çok azda olsa HİSSİ davranan Hakim de olabilir. Ve hislerinin etkisinde kalarak karar verebilir.
Bunun Yanında HUKUK bilgisi yeterli olmayıp, HATALI Kararlar da verebilir. Hakimlik,uzun süreli uygulamalı deneyimi gerektiren bir meslektir. Hakim deneyimleri yeterli olmadığından bazı dosyalarda hatalı kararlar verebilir. Yanlış verilen karar, haklı olan tarafı zarara uğratabilir. Bu zarar bazen ağır ve bazen de çok ağır olabilir.
Yani Hakim, yanlış veya hatalı verdiği kararı,aleyhine karar verdiği kişiye karşı KASITLI olarak verebildiği gibi;İHMAL sureti ile yani Taksirle de verebilir.Bu durumda aleyhine karar verilen kişi haklı ama verilen kararla da mağdur edilebilir.Bu durumda maddi-manevi bir ZARAR oluşabilir. Bu zararında; zarara uğrayan kişiye de ödenmesi gerekir.
Böylece kişiye verdiği kararla zarar veren HAKİM aleyhine Tazminat davası açılabilir.
Bu konudaki düzenlemeye göz atalım.
1- Önceki HMUK. getirdiği düzenleme ile KARARI VEREN HAKİM aleyhine Doğrudan MADDİ-MANEVİ TAZMİNAT Davası açabiliyordu.
Tabi ki ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİNDE...
2- Yeni HUK. bu düzenlemeyi değiştirdi.
Yanlış KARAR nedeni ile ZARARA Uğrayan KİŞİ DEVLET Aleyhine MADDİ-MANEVİ Tazminat Davası açabilir.
Karar sonunda ZARARI Tazmin eden HAZİNE; adı geçen HAKİM ALEYHİNE RÜCU DAVASI AÇAR...Hazine'nin burada açıp-açmamakta bir TAKDİR HAKKI yoktur. ZORUNLU olarak açacaktır.
İşte CEZA MAHKEMESİ HAKİMLERİ ile HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLERİ arasında bir AYRIMCILIK bulunmaktadır.
xxxxxx
Bir HAKİMİN Suç İşlediği ve Yargılanması gerektiği konusunda KARAR Vermek HSK.nın görev alanındadır. HSK,Suç işlemiş Hakim hakkında DİSİPLİN CEZASI verebilir. Ama Hapis Cezası vermek Mahkemelere aittir.
Bir Mahkeme Hakiminin Yanlış Karar verdiğinin TESPİTİ de HSK.nın Görev alanında değildir. Bu KONU; Üst Mahkeme olan BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ veya YARGITAY'a aittir. İDARİ Hakimleri için ise; Bölge İdare Mahkemesi ve DANIŞTAY' a aittir.
Üst Mahkemenin önüne ; İLK Derece Mahkemesi Kararı gelir. İncelemede Hatalı bir Karar ise BOZULUR- KALDIRABİLİR ve Mahalli Mahkemeye iade edilir.
Ama;bu KARARDA Bir SUÇ UNSURU Varsa;Gerek -BAM- ve gerekse YARGITAY, Kararı veren Mahkeme HAKİMİ hakkında, HAKİMLER -SAVCILAR KURULUNA SUÇ DUYURUSUNDA BULUNABİLİR...
HSK; İş Cetvellerinin tetkiki ile İŞ BİRİKİMİ yapan Hakim Hakkında Resen Soruşturma açıp; Görev yerini ve Mahkemesini Yetki yönünden Değiştirebilir. Görevi İhmalden Yargılanmasına da KARAR Verebilirler....
Hakimin verdiği KARARIN; doğru olup-olmadığını belirleme,Verilmiş Kararı Kaldırma GÖREVİ; HSK.nın değil; Üst Mahkemelerindir...
Yalnız HAKİMİN Kıdem ve DENEYİMİ de ÇOK önemli bir etkendir. Hakimin ; uzman olmadığı konuda; Yardımcıları konumunda olan BİLİRKİŞİLER....Bunların Hataları hep Hakime yüklenir....
Ancak; HAKİMLERİN tam BAĞIMSIZ bir konumda olması.... Siyasi otoritenin etkinliğinden de uzak olması da da çok önemlidir....
Saygı ile....
HAKİMLERİN; GÖREVLERİ nedeni ile CEZAİ - HUKUKİ SORUMLULUKLARI.....
Sn. Turan Ateş Bey'in "HAKİMLERİN; GÖREVLERİ nedeni ile CEZAİ - HUKUKİ SORUMLULUKLARI....." başlıklı makalelerini siz değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz.
05 Ocak 2023 - 08:05
Bu haber 492 defa okunmuştur.
YORUMLAR