Eskilerin bir deyimi vardır. Fındık çuvala girmeden hesap yapılmaz. Karanfil sayımı ile rekolte hesabı yapanlar bir kere daha yanıldı.   Çuvala giren fındık, bu yıl rekoltenin beklenenden düşük olduğunu gösteriyor. 

Geçen yıl fındık çok değer kazandı. Sezon başında 12 liraya kadar düşmüş idi. Fındığı bekletenler  26 liradan  satma şansı yakaladı.  16 liradan destekleme alım yapan TMO, elindeki fındığı 24 liradan satarak, kiloda 8 lira kar etti. Fındığı erken satanlar kaybetti.  

Müstahsilin aklı başına geldi. Geçen yıl, erken satmanın  zararını yaşayan  müstahsil, bu yıl fındığı satmak istemiyor. İhtiyacı kadar fındık pazara ineceğe benziyor. Borçlu vatandaşın işi, her daim zor olmuştur. Alacaklı,  en geç Eylül ayı sonuna kadar, fındık fiyatını keser.  Alacak-borç ilişkisi nedeniyle Eylül ayında fındık fiyatında artış olmaz. 

 Eylül ayında, piyasaya fındık  inme nedeninin bir diğeri de gurbetçilerdir.  İzini biten gurbetçi, fındığını satmak zorunda kalıyor. Fiyatına bakmıyor.  Gurbetçi ve borçlular piyasadan çekildikten sonra, fındık fiyatında çok yüksek artış bekleniyor.

Artış nedenleri aşağıdaki gibi açıklanabilir;

1. Beklenen rekolteden yüzde 20 oranında daha  az  üretimin gerçekleşeceği anlaşılıyor. Nedeni, küllenme hastalığından kaynaklanıyor.  Ortalama yüzde 20 eksik üretim, beklenen rekolteyi 500 bin tonun altına düşürebilir. İhtiyaç 600 bin ton olduğu için, talep arzı çok aşacaktır. Arz talep dengesi,  daha yüksek fiyat seviyesinde kurulacaktır.

2. Koronavirüs Pandemi nedeniyle, dünya gıda fiyatlarında artış yaşanıyor. Kuru meyve sayılan ceviz, fındık ve badem fiyatları birlikte artıyor. Bu artış, dolar bazında fındık fiyatına yansıyacaktır.

 3. Maliye ve Hazine Bakanı ''Maaşınızı dolar ile mi alıyorsunuz'' diyerek, doların başını boş bıraktı. Kurların artacağına kesin gözle bakılıyor.  Fındık ihraç ürünü ve dolar ile satılıyor. İhracatçının dolar bazında satışlarındaki fiyat farkı  fındık fiyatına yansıyacaktır.

Müstahsil sıfatıyla, fındık üreticisine  tavsiyem şudur.   İHTİYACINIZ KADAR ÜRÜNÜ PİYASAYA İNDİRİNİZ. Zira, bu  sezon fındık para edecek.  Fındığı bekleten kazanıyor.

Şinasi Kara