* Halis yılmaz
emekli eğitimci


Meselenin illiyet bağı dolayısı ile tabiki Doğanyurt, Yoldere, Eryaba ve Tepekışla köylerini Etkileyen halihazırdaki ve ilave alanlar dahil edilerek genişletilmek istenen ve ÇED süreci devam eden taş ocağı ve plent tesisi ile ilgili. 
Kapasite dikkate alınarak ruhsatlandırma işinde yönetmelikler farklı süreçleri ve kurumları yetkili kılmış. Bugün tartıştığımiz ÇED süreci öncesinde söz konusu alanın 23 ha lik bölümüne Tokat il özel idaresi ruhsat vermiş. Ne zaman 2021 yılı. Böyle önemli bir meselenin köylü tarafından bilinmemesi, buradan etkilenecek insanlara duyurulmamasinda sorumluluk sahibi olanların ihmali ayrıca bir garabet tabiki. Zira köyümde cereyan eden ve devletle ilintisi olan her konuda bilgilendirilmiş ve gücümüz nispetinde yapilabilecek katkıyı ortaya koymaya çalışmış biri olarak bu konudan taraf hiçbir bilgi sahibi olmadığımı ifade edeyim. Oysa bu donemde Bagpinar köyünde benzer bir ocak için ÇED süreci başlatılmış büyük tartışma ve mücadeleler sonrası o calişmadan vazgecilmişken ve tüm civar köylerin gündeminde bulunmuşken aynı zaman diliminde bizim köyümüzde milletten kaçırarak  böyle bir ruhsatlandırma ve halkın bilgisinin olmaması manalı tabiki.
Şimdi tekrar gelelim 2021 yılında 23 ha alanda eski ruhsati veren Tokat il özel idaresine. 
Bu ruhsatlandırma Daha 2 yıl önce yapılmış, etkilenmesi söz konusu olan alanda hiç bir bilgilendirme yaptınizmi, ruhsat sürecinde ilgili kurumlardan muhtemel raporlar aldınız, mesela bu raporları isterken orada bulunan su kaynağını DSİ ye bildirdi izni yada DSİ bu su kaynaklarına rağmen olumlu rapor verdimi, mesela tarım müdürlüğü Bitki sağlığı sebebi ile uygundur demişmidir, yada şu şartlar sağlanırsa diye başlayıp toz oluşumunu engellemek için tedbirler alınırsa, taşıma alanları sık aralıklarla ıslatılırsa, hakim rüzgarların estiği saatlerde çalışma yapilmaz ise gibi değerlendirmelerle ve yine Sağlık müdürlüğü benzer gerekçeleri ortaya koyarak olumlu rapor vermişmidir. Diyelim ki verdiler peki 3 senedir ruhsat şartlarına uyup uymadığı, çalışmalarını yasal mevzuat içerisinde yürüttüğünü dair denetim yapılmış mıdır, eğer uymuyorsa işlem yapılmış mıdır. Vatandaşın bağım bahçem tozdan zarar görüyor şikayetine karşılık yüklenici firmaya ne tür ilave tedbirler aldirilmistir.
Şimdi ben size söyleyeyim bu işletme kendi ruhsatindaki çalışma programına göre günde 8 saat çalışmak durumundadır. Bu planla yılda 95.000 ton taş malzeme üretme yeterliliğinde olacaktır. Herhalde resmi kurumlarda bu değerler üzerinden raporlarini düzenlemiş ve tedbirlerini önermislerdir. Peki işletme günlük 8 saat yerine 16 hatta bazı günler 24 saat çalışırsa ne olur, patlatma ile ortaya çıkan olumsuz etki, emisyon için öngörülen toz salınımı ve gürültüden kaynaklı hasar 2 yada 3 katına çikarmi,  peki bu ruhsat şartlarına uyarmı, ruhsatlandırma şartlarına uyulmadığı taktirde yapılması gereken nedir, bu durum hiç denetlenmişmidir, şikayetlere karşılık konu incelenip tedbir alınmışmıdır. Belliki bu konuda bir çalışma yoktur. Nereden biliyoruz şahsım yaklaşık 5 aydır değişik zaman araliklarinda köye gelip gidiyorum, bazen 5 gün bazen 15 gün bazen 1 ay kaldığım oluyor. Taş ocagında yürütülen çalışmadan ortaya çıkan ses ve gürültü ikamet ettiğim konuta kadar geliyor ve işletmenin günün sabahından başlayıp ertesi günün sabahına kadar çalıştığına şahit oluyorum. Gürültü vs. sebepler ile şikayetler jandarmaya iletiliyor bazen çalışma duruyor ama çoğunlukla  umursamadan devam ediyorlar. Bu konuyu bu kadar açık biçimde neden dinlendiriyoruz, ülkemizde ne yazikki sanayi tesisleri kaliteli, çevreye duyarlı uzun vadeli düşünerek toplum faydasını önceleyerek çalışmıyor, devletin kurulu düzeni bu tür yatırımları oluşturulan yeni mevzuatlarla ruhsatlandırırken değişik saiklerle denetleyemiyor, yada mevzuatların bu alanda düzenlemesi yetersiz kalıyor. Ruhsat verdiği projenin ruhsat şartlarına uyup uymadığı denetlemek durumunda olan kamu görevlisi görevini yapmaya kalktığı zaman nerede ise devlet düşmanı ilan ediliyor. Nedendir bilinmez devletin çarkı hep yatırımcı merkezli dönüyor ne zaman konu başına taşinir ve bazı şeyler aşikar olursa ancak o zaman insan merkezli çabalar görüyoruz. Şimdi Tokat il özel idaresine diyoruzki köylüyü bilgilendirmeden ruhsat verdiğiniz alanda ruhsat şartlarının dışına çıkılıyor, yıllık öngörülen malzemenin 3-4 katı taş işleniyor, 8 saat yerine 16-24 saat çalışılıyor, ortaya çıkan toz miktarı tam 4 kat fazla, tarım alanları ve insan sağlığı açısından büyük sıkıntılar var, malzemenin şehre taşındığı yol güzergahında 15-20 ton malzeme taşıması gereken kamyonlar 50 ton yüklerle taşıma yapıyor ve kısa sürede bozulan yollarda seyahat güvenliği tehlikeli bir boyut kazanmış durumda. Yeni ÇED sürecini dahil etmeden gelinen nokta bu.....
 Bu bizim açımızdan hem dertleşme ve hemde şikayettir. 
Bu durum elbette ki resmi prosedür öncelenerek ilgili yerlere ulaştırılacaktır....