Ekonomideki durumu anlayabilmek için, büyüme oranına bakmamız yeterlidir. Türk ekonomisi büyüyor. Her dönem, kötümser bakış açısıyla Türkiyeyi değerlendirmeye alan STANDART-POORS 2021 yılı büyüme tahminini 8,6 olarak yeniden düzenledi. Sanayi kapasite kullanım oranları yüzde 76 yı geçtiğine göre, Türkiye bu yıl kesin yüde 9 dan daha çok büyüyecek.
Ekonomik büyüme, işsizlik açısından önem arzediyor. Her bir birimlik büyüme, 170 bin ilave insana iş veriyor. 4 milyonu aşan işsizin bulunduğu ülkemizde, yüzde 9 büyüme 1,5 milyon işsize iş yaratacak. Büyümeden elde edilen gelir bana yansımasa da, işsizlerin iş bulması beni son deece memnun ediyor.
Ekonomi hakkında diğer önemli gösterge KREDİ/MEVDUAT oranıdır. Bu oran ekonomideki yatırım=tasarruf ilişkisini açıklıyor. Tasarruf, yatırımlardan fazla olduğu zaman, ekonomide durgunluk sinyalleri başlar. Amaç, yatırıma gitmeyen tasarrufun, kredi mekanizması yoluyla ekonomiye kazandırılması olmalıdır.
BDDK raporlarına göre, Eylül Ayının 23 ile biten haftası itibariyle, yatırıma gitmeyen tasarruf miktarı 103 milyar lira seviyesine ulaşmış. Toplam mevduat 4.111 trilyon lira. Bankaların krediye dönüştürdüğü meblağ ise 4.08 trilyon lira. Ekonomide bazı gerçekler vardır ki rakamlar ile anlatılamıyor. Nitekim, mevduat artışının gerisinde, döviz olarak tutulan hesaplar var. Kur arttığı zaman, aynı birim mevduatın TL cinsinden değeri yükseliyor. Realitede, kur artışından gerçekleşen parasal ayarlama, mevduatı artmış gösteriyor.
Ekonomi büyürken durgunluktan söz edilemez. Bu nedenle, 103 milyar lira yatırıma gitmedi denilemez. Kur artışından gelen yük, bankaların sırtına yükleniyor.
Otoriteler, mevduat fazlası var zannediyor. Yeni bir kredi paketi açtılar. Kobilere verilmek isteniyor. Kredi garanti fonu, bu kredilere kefil olacak. Halbuki, ortada gözüken mevduat fazlası parasal karakter taşıyor.
Para otoritelerinin dikkat etmesi gereken, TL üzerinden hesaplardaki yanılma payıdır. Bu pay giderek, realiteden uzaklaşıyor. Nedeni ise, para ikamesinden kaynaklanıyor.
Yapılması gereken, bir süre daha beklemektir. Yüzde 9 büyüme oranını yakalamış bir ekonomiyi, yanlış para politikası ile negatif yönde etkilemek doğru değil. Göstergelerin reel değerlerini çok iyi okumak gerekiyor.
Şinasi Kara