TBMM ÜYELERİNİN DOKUNULMAZLIĞI ve KALDIRILMASI....

18 Kasım 2022 - 20:10

Sn. Turan Ateş Bey'in "TBMM ÜYELERİNİN DOKUNULMAZLIĞI ve KALDIRILMASI...." başlıklı makalelerini siz değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz.



            A-YASAMA DOKUNMAZLIĞI....

     Mevcut  Anayasamızın 80-85. Maddeleri arası Düzenleme getirmiştir.
       Anayasanın 83. Maddesi; YASAMA  DOKUNULMAZLIĞI... Düzenlemesi getirmiştir. 1961 Anayasasının 79. Maddesi ile mevcut Anayasamızın 83. Maddelerinde benzer düzenlemeyi görüyoruz.

     Madde metni;
         "Türkiye Büyük Millet Meclisi  üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri  düşüncelerinden ve bunları meclis dışında tekrarlamaktan  ve açığa vurmaktan  sorumlu tutulamazlar.
     Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz  ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suç üstü hali  ve seçimden önce  soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar  bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam ,durumu hemen  ve doğrudan doğruya  Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır.
       Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının  sona ermesine bırakılır, üyelik süresince  zamanaşımı işlemez.
      Tekrar seçilen milletvekili hakkında,  soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden  dokunulmazlığın kaldırılmasına bağlıdır.                        
        Türkiye Büyük Millet Meclisindeki siyasi parti gruplarınca , yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme  yapılamaz ve karar alınamaz. "
      Mevcut Anayasamızdaki bu düzenleme 1961  Anayasasındaki düzenleme ile aynıdır.
      Bu Düzenleme ; TBMM Üyelerinin tam bir güven içinde çalışabilmeleri ve kendilerine  verilen önemli görevi  rahatça yapabilmeleri için sağlanmış bir AYRICALIKTIR...
       YASAMA Dokunulmazlığı böylece tanımlanmıştır. Seçimden önce veya; SUÇ İŞLEDİĞİ ileri sürülen MİLLETVEKİLİ; Kendi Meclisinin Kararı olmadan tutulamıyor ve  sorguya da çekilemiyor. Tutuklanamıyor  ve de Yargılanamıyor.
      Yalnız Ağır Cezayı gerektiren hal bu Düzenlemenin dışındadır. Bu gibi bir durumda yetkili birim, durumu hemen TBMM.ne  bildirmek zorundadır.
      Milletvekili DOKUNMAZLUIĞI; salt bir nitelik taşımıyor ve suçluluk durumlarının da hepsini de kapsamıyor.
      Yalnız DOKUNULMAZLIK denen müessese  TBMM Kararı ile kaldırılabilmesi de mümkündür. Kaldırılması tasarrufu; Üyenin Cezasını hemen de çekeceği anlamına da gelmez.
      Bir Milletvekili hakkında; SEÇİMİNDEN Önce veya sonra Verilmiş bir CEZA Hükmün infazı ,Milletvekili sıfatının sona ermesine bağlıdır.
       TBMM Üyelerine sağlanan bu tür tüm AYRICALIKLARA;        "DOKUNMAZLIK" denir.
     DOKUNMAZLIK ancak; TBMM Üyeliği süresince  bir değer taşır. MİLLETVEKİLİĞİ sona erdikten sonra; Geri Bırakılış olan tüm işlemler  yapılabilir. Yani Tutuklanabilir...Yargılanabilir...
     Ama; Yeniden MİLLETVEKİLİ Seçildiğinde ; DOKUNMAZLIK Yeniden geri  verilir. Kaldırılması içinde TBMM.nin yeniden Karar alması gerekir.
       Anayasamız, Dokunulmazlığın Kaldırılması karalarına karşı da MİLLEVEKİLLERİNİ Korumak  ve Meclis çoğunluğuna karşı da ezdirmemek için gereken önlemleri de almıştır...
      TBMM deki Parti Guruplarınca Yasama Dokunulmazlığı ile ilgili  GÖRÜŞME Yapılamaz ve de GRUP Kararı da alınamaz.
      DOKUNULMAZLIĞIN KALDIRILDIĞI veya   MİLLETVEKİLİ Sıfatının düştüğü  tarihten itibaren BİR HAFTA İÇİNDE; İlgili MİLLETVEKİLİ veya herhangi BİR MİLLETVEKİLİ ; Bu Kararın Anayasaya ve İçtüzük Hükümlerine aykırılığını ileri sürerek ANAYASA MAHKEMESİNE Başvurabilir.
     Anayasa Mahkemesi de bu İsteği ONBEŞ GÜN İçinde KARARA Bağlar....Ve Verilen KARAR da KESİNDİR....
      Milletvekillerine tanınmış bu AYRICALIKLAR; TBMM Üyelerini Toplumun  ÜSTÜN ve DOKUNULMAZ  Kişileri konumuna getirmek için değildir. Onları Siyasal Yönetimin çeşitli Baskılarından korumak amacı ile getirilen Anayasal düzenlemelerdir.
     Burada sorgulanması gereken konu; Milletvekilinin  SUÇLU olup olmadığı değil; Siyasi Yönetimin Milletvekilleri üzerindeki baskılarını denetlemektir. Dokunulmazlık kuralının  özüne ters düşen  tasarrufları önlemektir.

        B- YASAMA  SORUMSUZLUĞU....
    
       Milletvekilleri , TBMM Çalışmalarındaki verdikleri oy ve sarf ettikleri sözlerinden...TBMM.de ileri sürdükleri düşüncelerinden ve sözlerinden; ayrıca TBMM dışında  da tekrar etmelerinden  SORUMLU TUTULAMAZLAR....
     TBMM Üyelerinin  bu Ayrıcalıklarını da  PARLEMENTO Dokunulmazlığının  bir parçasıdır. Bu MUTLAK DOKUNMAZLIKTIR....Veya SÜREKLİ DOKUNULMAZLIK da denir.
    Yasama Dokunulmazlığından  farklı olarak Sorumsuzluğunda bir istisnası da yoktur. Sorumsuzluk aynı zamanda  da SÜRESİZDİR. MİLLETVEKİLİ Sıfatları sona erse de; TBMM de  vermiş oldukları oy ve sözlerden  dolayı SORUMLU tutulamazlar....

       C - ÜYELİĞİN - MİLLETVEKİLLİĞİNİN -  DÜŞMESİ.....

     İSTİFA EDEN Milletvekilinin Milletvekilliğinin DÜŞMESİ, İstifanın geçerli olduğu TBMM Başkanlık Divanın tarafından belirlendikten sonra; TBMM Genel Kurulunca kararlaştırılır.
     -Milletvekilliğinin  KESİN HÜKÜM  giyme  veya  KISITLANMA DÜŞMESİ; bu konuda KESİN MAHKEME Kararı gerekir. Ve KARARINDA TBMM Genel Kuruluna bildirimi gerekir.
       - Milletvekilliği  ile bağdaşmayan  bir GÖREV  veya HİZMETİ devam ettirmekte ısrarcı olursa; Üyenin MİLLETVEKİLLİĞİNİN DÜŞMESİNE, Yetkili komisyonca  Tespit edilen  RAPOR üzerine  Genel Kurul  GİZLİ OY ile Karar verir.
    -Meclis Çalışmalarına  özürsüz  veya izinsiz olarak BİR AY  içinde  BEŞ Birleşim günü katılmayan  MİLLETVEKİLİNİN  Üyeliğinin Düşmesine; durumun Meclis Başkanlık Divanınca tespit edilmesi sonucu  TBMM Genel Kurulunun  Üye Sayısının salt çoğunluğu ile karar verilir.

      D- 1961  ANAYASASININ KURDUĞU DEVLET  SİSTEMİ ....
   
    Güçlü bir  YARGI Denetimi ile  SINIRLANDIRILMIŞ Klasik PARLAMENTER  SİSTEM....
     -Yasama  Görevi ve Yetkisini kullanan bir PARLAMENTO-TBMM...
     -Parlamento içindeki çoğunluğa dayanmak sureti ile KURULAN ve  çalışan bir HÜKÜMET...
      -Sembolik Yetkilere  sahip sorumsuz  bir DEVLET BAŞKANI-CUMHURBAŞKANI...
      -Normal Yargı işleri  yanında ; hem TBMM.nin ve hem de; YÜRÜTMENİN-Hükümetin  EYLEMLERİNİ  Denetleyen bir YARGI ORGANINDAN Oluşan sistem....

      E-DOKUNMAZLIKLAR  ve  MİLLETVEKİLLERİNİN ÇEKINCELERİ....

     1969-1970 yıllar...AKŞAM Gazetesinde TAŞ Sütunun da günlük YAZILAR Yazan TÜRKİYE  İŞÇİ PARTİSİ İstanbul Milletvekili Merhum ÇETİN ALTAN...
     Atatürk'e ait olduğu ileri sürülen BURSA NUTKU Nedeni ile Soruşturma başlatan BORNOVA SAVCISINA Hitaben bir köşe yazısı kaleme aldı... Yazının Başlığı ise;
      "BORNOVA  SAVCISI LÜTFEN DİNLEYİN...."
       BORNOVA SAVCISI; bu Nutkun ATATÜRK'e ait olmayıp; KOMİNSTLERE Ait olduğunu ele aldı.
       Merhum ALTAN; bu konuyu kapsamlı bir şekilde  köşesinde Savcıyı da eleştirdi.
      Çetin ALTAN Hakkında KOMİNİZM Propoğandası yapmaktan  SORUŞTURMA Açıldı. Ama ALTAN Milletvekili... Sorguya çekilemiyor ve Kamu Davası da açılamıyor...
      Durum MİLLET MECLİSİNE Taşındı....
      Demirel' in Talimatı ile ADALET PARTİSİ Milletvekillerinin OYLARI ÇETİN ALTAN'ın  YASAMA DOKUNULMAZLIĞI  kaldırıldı.
      MECLİS Kararı hemen ANAYASA Mahkemesine taşındı...O dönemin ANAYASA Mahkemesi; Talebi 15 gün içinde inceledi ve MİLLET MECLİSİNİN KARARINI İPTAL Etti....Çetin ALTAN'ın DOKUNULMAZLIĞI İade edildi...
       Bir süre önceleri de  HDP öncesi ve Doğu İlleri Halkın temsil eden Partinin bazı Milletvekillerinin de DOKUNMAZLIKLARI; TBMM.ce  Bölücülükten kaldırıldı.
       xxxxxx
     DOKUNULMAZLIK; TBMM Üyeleri için de bir Güvencedir. Ancak; Çoğunluk Partisince-İktidar - Muhalefetin küçük Partilerin Milletvekilleri için sık sık başvurulan bir KORKU DUVARI olmuştur.
      Cumhurbaşkanı ve Yardımcılarının  Hukuken  DOKUNULMZLIKLARI ile ilgili ANAYASAL  bir düzenleme yok..Ancak FİİLE Milletvekili Dokunulmazlıklarından yararlanabilmektedirler...
      Saygı ile...