SEÇİM KURULLARININ; YASA DEĞİŞİMİ İLE yeni OLUŞUM DURUMU....
Sn. Turan Ateş Bey'in "SEÇİM KURULLARININ; YASA DEĞİŞİMİ İLE yeni OLUŞUM DURUMU...." başlıklı makalelerini siz değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz.
Turan Ateş
YÜKSEK SEÇİM KURULU-YSK- ANKARA' da bulunur.
Anayasamızın 79. Maddesi getirdiği düzenleme ile bu Müesseseyi Anayasal bir Kurum konumuna getirmiştir.
Anayasanın 79. Maddesi aynen ;
" E. Seçimlerin genel yönetim ve denetimi
MADDE 79-Seçimler , yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır.
Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabül etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Kurulunun karaları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.
Yüksek Seçim Kurulunun ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.
Yüksek Seçim Kurulu yedi asıl ve dört yedek üyeden oluşur. Üyelerin altısı Yargıtay, beşi Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasında üye tam sayılarının salt çoğunluğunun gizli oyu ile seçilir. Bu üyeler, salt çoğunlukla ve gizli oyla aralarında bir başkan ve bir başkanvekili seçerler.
Yüksek Seçim Kuruluna Yargıtay ve Danıştay dan seçilmiş üyeler arasında ad çekme ile ikişer yedek üye ayrılır. Yüksek Seçim Kurulu Başkan ve Başkanvekili ad çekmeye girmezler.
Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulması, Cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesi işlemlerinin genel yönetim ve denetimi de milletvekili seçimlerinde uygulanan hükümlere göre olur."
xxxxx
Evet...Anayasamızdaki düzenleme ; gayet açık ve anlaşılır bir şekilde kaleme alınmıştır.
Yalnız; Yargıtay'dan ve Danıştay'dan seçilen ÜYELERİN; en az bir Milletvekili ve bir Yerel Yönetim Seçimlerini İlk derece Mahkemesi Hakimi iken yapması gerekir koşulunun getirilmesi gerekir...
Yargıtay Üyeliğine C. Savcılığından, Bakanlık Bürokratlığından, Mahkeme Tetkik Hakimliğinden gelen Üyeler var...Bunları hiç SEÇİM HAKİMLİKLERİ yok...DANIŞTAYDAN YSK.ya gelen Üyelerin Zaten yok...
Belki de YSK Başkan ve Üyelerinin hiç birisinin SEÇİM Hakimliği yoktur. Zaman zaman sıkıntılar bu nedenle oluşmaktadır.
Hiç yemek yapmamış kişiye, konuklar için yemek yaptırmak gibi bir durum oluşuyor.
İDARİ YARGI Hakimlerine SEÇİM HAKİMLİKLERİNİ açalım...298 sayılı yapılacak bir değişiklik bu sorunu çözer...
YSK. nun son zamanlarda FAHİŞ Hatalı Kararları oldu...
2002 deki İptal olunan SİİRT Milletvekili Seçiminde ADAY Listesini Güncelleme....Mühürsüz Zarflar ve Oy Pusulalarının Geçerli sayılması... Nihayet 2019 İstanbul Belediye Başkanlık Seçimini İPTAL etmesi...
Değişmekte olan Seçim Yasası ve Seçim Kurulları düzenlemesine Anayasal bir düzenleme ile Anayasal bir Kurum olduğu için dokunamamışlar...
xxxxxxx
Yeni bir düzenleme ile; Düzenlemenin 5. Maddesi ile İL SEÇİM KURULLARINI Değişimine gidilmektedir.
5. Maddeye göre; daha önce İldeki en kıdemli Hakim İL SEÇİM KURULU Başkanı...Sonra gelenler Kıdem sırasına göre Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları...Sonra gelen İki Üye İL SEÇİM Kurulunun Asil Üyesi ve sonra gelen İki Üyede Yedek Üyesi olurdu.
Yani bu GÖREV-YETKİ Yasadan gelirdi.
Yeni Düzenleme ise;
İldeki Görevli Birinci Sınıf Hakimlerin listesi çıkarılacak. ADALET KOMİSYONU; kura ile İL SEÇİM KURULUNU Belirleyecek. Kurada ilk çıkan İL SEÇİM Kurulu Başkanı...Sonraki kurada çıkanlar Asil üyesi...
ADALET KOMİSYONU; Kura çekimine 1. sınıf Hakimler arasında devam olunacak ve İldeki Merkez ilçe Seçim Kurulu Başkanlıkları belirlenecek. Sonra da İl Seçim kurulunun iki Yedek üyesi aynı şekilde kura ile belirlenecek...
Birinci sınıf hakim yoksa Kıdem durumuna göre aynı sistem...
6. Madde ise ; İLÇEDEKİ İlçe Seçim Kurulu Başkanını ve Başkanlarını da Birinci sınıf Hakimler arasında Adalet Komisyonu
kura ile belirleyecek... Birinci sınıf Hakim yoksa mevcut hakimlerin Kıdem durumlarına göre Komisyon Kura ile belirleyecek...
Yine İlçe Seçim Kurul'una on yılını doldurmuş Kamu Görevlileri arasından KURA ile iki Asıl ve İki Yedek ÜYE Belirlenir. Ama; bu KURA FİİLEN Uygulanmaz... SEÇİM MEVZUATINDA Deneyimli ve çevreyi bilen tanıyan saygın olan Kamu Görevlilerinden belirlenirler ve "kura çekildi.." gibi işlem yapılır.
İlçede, son Milletvekili seçiminde en çok OY Almış dört Siyasi Partiden; Seçmen vasfında olan olan, birer asıl ve birer Yedek ÜYE istenir. İLÇE SEÇİM Kurulu 7 kişiden oluşur.
SANDIK KURULLARI ise; Başkan Kamu Görevlisi, bir Memur ve İlçede son Milletvekili seçimlerinde en çok oy almış 5 Siyasi Partiden, SEÇMEN Vasfında olan birer Asıl ve birer Yedek Üye istenir.
xxxxxxxxxxxxxxx
Getirilmek isten bu sistem çok çok YANLIŞ....Yargı da KURA ile
( DOMBALA USULÜ) görev dağıtımı olmaz.... SINIF-DERECE- LİYAKAT esastır...
Ağır Ceza Merkezlerinde ADALET KOMİSYONLARI olur...
İlin C.BAŞSAVCISI Doğal Üyesidir. Bir Asıl bir Yedek Üye Hakimler arasında olur. BAŞKAN ise Genellikle de Ağır Ceza Mahkemesi Başkanları tercih edilir.
ADALET KOMİSYONUNU ise Adalet Bakanlığı- HSK oluşturur...
Genellikle de Bakanlığın İsteği doğrultusunda oluşur.
Kendim üç yıl Adalet Komisyon Asil Üyeliği yanında dört yıl gibi bir sürede ADALET KOMİSYON BAŞKANLIĞI Yaptım...
HSK'dan ziyade Adalet Bakanı ve Bakanlık Bürokratlarının emir- komutasındasınız...
Evet...SEÇİM KURULLARININ Başkanlarının BELİRLENMESİNİ; bir noktadan Adalet Bakanı ve Bürokrasisine bırakıyorsunuz...
Ben ; Adalet Komisyon Üyeliği, Adalet Komisyon Başkanlığı ve uzun süreli de SEÇİM KURULU Başkanlıkları yaptım...
Bu Taslak Yasalaşırsa; ÜÇ AY içinde İL ve İLÇE SEÇİM KURULLARI bu düzenlemeye göre oluşacak....
Bu OLUŞUM....BÜYÜK SIKINTILAR Getirecektir.
Bu DÜZENLEMEDN VAZGEÇİLSİN....
xxxxxxxx
Önerilen ilk değişiklik; 1. Maddesinde; 10.06.1983 günlü 2839 sayılı Milletvekili Seçimi yasasının 33. maddesinde var olan; " oyların %10 unu " ibaresi bu kez "oyların %7 si ni " olarak değişimini öneriyor... Yani BARAJ %10 dan % 7 ye düşürülmüş oluyor...
Buradaki ana düzenleme; 12. Eylül Darbe Hukukunun getirdiği EVREN Yönetim Döneminin bir düzenlemesidir. Bu düzenlemenin bu güne dek DEVAM etmesi de SEÇİM HUKUKUN İLKELERİNE de aykırıdır. BARAJ Düzenlemesinin tamamen kaldırılması gerekir.
Çünkü; Siyasi Partiler; Demokrasinin vazgeçilmez unsurlarıdırlar. Bu düzenlemeden Amaç; Küçük Partileri TBMM dışında tutmaktır.
xxxx
2.Madde ile getirilmek istenen değişiklik;
2839 sayılı Yasanın 34/1. Maddesinde yer alan " İTTİFAKLARIN " ibaresi " İTTİFAK OLUŞTURAN PARTİLERİN "şeklinde değiştirilmiştir. 3. fıkrada yer alan " İTTİFAKLARIN VE " , "VE İTTİFAKLARIN " ve İTTİFAKLARA " İbareleri madde metninden çıkartılmış, son fıkra da şu şekilde değişikliğe sunulmuştur:
" İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate bu maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılır."
düzenlemesi getirilmek istenmektedir.
Milletvekili Hesaplaması yeni bir düzenlemeye giriyor.
Yasa Önerisinin getirdiği önemli bir düzenleme ile İTTİFAK PARTİLERİNİN MİLLETVEKİLİ Dağılımıdır.
2018 yılında yapılan değişiklik ile ; İTTİFAKIN Milletvekili Sayısının HESAPLANMASINDA; İTTİFAKIN ALDIĞI toplam OY esas alınıyordu. Ve İTTİFAKIN Elde ettiği Toplam MİLLETVEKİLİ Sayısı, İTTİFAK Yapan SİYASİ PARTİLER Arasında HER BİRİNİN Aldığı GEÇERLİ OY Sayısına göre BÖLÜNEREK Paylaştırılıyordu.
Get5irilen Öneride ise; İÇİNDE BULUNDUKLARI İTTİFAK %7 lik Seçim Barajını geçtiği takdirde, her Partinin MİLLETVEKİLİ sayısı, o SEÇİM ÇEVRESİNDE Aldığı OY ORANINA Göre hesaplanacak.
Bir anlamda; SİYASİ PARTİLER ÜLKE BARAJINA Takılmadan Milletvekili çıkarabilecek.
Mevcut düzenleme ise; BİR SEÇİM ÇEVRESİNDEKİ ARTIK OYLAR,ÇOĞUNLUKLA OY ORANI YÜKSEK OLAN İTTİFAK PARTİLERİNE Daha fazla Milletvekili Çıkarma yolunu açıyordu.
Yani; Ülke Barajını İTTİFAK ile Geçecek; ancak MİLLETVEKİLİ ÇIKARMA ise Kendi OY Oranına bağlı oluyor.
Geçmiş dönemdeki Seçimde; bazı seçim bölgelerinde AKP ve MHP. nin Artık Oyları nedeni ile MİLLET İTTİFAKINA karşı Milletvekili kaybetmesine etkili olmuştur.
xxxxxxxxxxx
7. Madde ile getirilmek istenen değişiklik; 298 sayılı Yasanın 23/5. Maddesine fıkra ekliyor.
" Sandık Kuruluna Üye bildiren siyasi Parti; Başka Siyasi Parti Üyesi olan kişiyi, kayıtlı olduğu Partinin onayı olmadan gösteremez.
Bu maddedeki düzenleme doğru...Ben katılıyorum...Bir partinin Üyesi; başka partiyi temsil etmesi yanlıştır.
xxxxxxxxxxxxxxxx
18.01.1984 günü yürürlüğe giren 2972 sayılı Mahalli idarelerin yönetim Organlarının Belirlenmesine ilişkin Yasanın 32. Maddesine ek bir düzenleme getiriliyor.
Getirilmek isten yasa taslağının 12. Maddesi; "Seçim sonucuna göre, ilk sırada yer alan muhtar adayı seçilme yeterliliğine sahip olduğunu en geç bir ay içinde belgelendirmesi halinde kendisine seçim kazandığına dair ilçe seçim kurulunca Mazbata verilir.Aksi halde ikinciye,daha sonra üçüncüye vee nihayet seçilme ehliyetine saahip aday bulununa kadar bu işlem yapılır. ilçe Seçim Kurulunun bu hususta vermiş olduğu kararlara karşı iki gün içinde İl Seçim Kuruluna İtiraz edilebilir. il seçim Kurulun verdiği kararlar , kesindir."
Köy ve Mahalle Muhtarlığı ve İhtiyar heyeti SEÇİMLERİNDE; Seçim Kurullarına BAŞVURULU bir Aday ve Aday listeleri yoktur.
Siyasi Partiler Köy ve mahallelerde Örgütlenemezler....Onunda yolunu bulmuşlar...Atama ile MAHALLE TEMSİLCİLİKLERİ oluşturuyorlar...
Sandıkta çıkan ADAYLAR; Seçilme yeterliliğine sahip ise; Mazbataları derhal verilir. İtirazlar halinde İlçe seçim Kurulu inceleme yapar ve bir Karar verir...
Seçim Kazanan bir Muhtar adayı için; Görev yaptığım bir bölgede Muhtar Adayının DİPLOMASI Eski ÜÇ YILLIK İLK MEKTEP ŞAHADDETNAMESİ imiş.
Ben GEÇERLİ saydım ve itirazı reddettim...Mezun olduğu dönemlerde İlk Mektepler 3 yıl idi...
Hukuk Fakültelerinin öğrenim süresi 5-6 yıl olursa; Ben 4 yıllık Hukuk Fakültesi mezunuyum...Ben HUKUK Mezunu sayılmamam mı gerekir?
Evet....Bizim DEMOKRASİ de hep tartışılan konu; SEÇİLEN Adayın DİPLOMASI...Yani öğrenimi...
xxxxxx
22.04.1983 yılında çıkarılan 2820 sayılı Siyasi partiler yasasının 36/1. maddesinde yer alan " veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunması..." düzenlemesi kaldırılıyor. Şu Fıkra ekleniyor, söz konusu Maddeye...
" Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defadan fazla ihmal etmemiş olma koşuluyla seçime katılma hakkını muhafaza eder."
düzenlemesi konmak isteniyor....
Bu düzenleme; geçmiş deki İYİ PARTİ Yönetimine destek olan CHP Milletvekillerinden bir grubun katılımı ile grup kurmak sureti ile Seçime katılma olayına tepki olsa gerek...
xxxxxxxxxxxxx
Tasarının 4. Maddesi ise getirdiği düzenleme ile;
298 sayılı Yasanın 14/11. maddesindeki "veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde gruplarının bulunması " düzenlemesini kaldırıyor ve şu düzenlemeyi getiriyor.
"Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defadan fazla ihmal etmemiş olma koşuluyla seçime katılma hakkını muhafaza eder. "
Partilerin seçimlere katılabilmek için; GRUP KURMA Hükmü kalkıyor ama; TEŞKİLATLARINI Kurması ve KONGRESİNİ Yapması esas alınıyor.
TBMM.de Grup kurmak; seçime katılmak için yeterli değil...Seçime katılabilmek için; mevcut illerin-81 ilin- yarısından fazlasında, yani 41 İlde Örgütlenmeyi tamamlamış olmak ve Katılacağı seçimden en az ALTI AY önce de KONGRELERİNİ Yapmış olmaları gerekir.
xxxxxxxxxxxxxxx
Getirilmek istenen 8. Madde ile; 298 sayılı Yasanın 33. maddesine bir FIKRA Ekleniyor...
" 2972 sayılı Mahalli İdareler ve Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak olan SEÇİMLERDE; birinci fıkra gereğince yerleşim yeri adresine göre oluşturulan BİR YIL ÖNCEKİ SEÇMEN KÜTÜĞÜ üzerinden GÜNCELLEME İşlemleri yapılır. "
Yapılacak olan seçimlerde yerleşim yeri adresine göre bir yıl önceki SEÇMEN KÜTÜĞÜ Üzerinden GÜNCELLEME İşlemleri yapılacaktır. Seçmen Nakillerinin önlenmesi yapılmak istenmektedir.
xxxxxxxxxxxx
Yasadaki BAŞBAKAN düzenlemesi kaldırılıyor. Bakanların uyacakları Yasaklar yerini koruyor...
Ama; Sayın Cumhurbaşkanı ile ilgili olarak; SEÇİM Sürecinde bazı eylemlerini sınırlandıran veya engelleyen bir düzenleme de yok...
Seçim Barajının %7 ye düşürülmesi ile ; daha fazla Partinin TBMM.de temsil edilmesi için önerildiği ileri sürülmektedir. Ancak; Milletvekili çıkarılmasının HESAPLANMASI düzenlemesinde değişiklik yapılarak, Küçük Partilerin TBMM.ne girmeleri de engelleniyor.
Getirilen Düzenleme ile de; İTTİFAK Yapan Partiler , İttifak içinde yer alan Parti ÜLKE Barajını geçtiğinde Barajı Geçmiş sayılıyor ve Partilerin çıkaracağı Milletvekili sayıları da İTTİFAK İÇİNDE aldıkları Oya göre belirleniyor.
2018 yılında Yapılan MİLLETVEKİLİ SEÇİMİNDE; Elazığ Seçim Bölgesinde AKP 4 Milletvekili çıkarmıştır. AKP. den sonra en çok oyu alan Parti MHP. dir. CHP ise 3. sırada idi. İTTİFAK bütünü içinde hesaplama yapıldı ve 5. MİLLETVEKİLİNİ CHP. çıkardı. Bu düzenleme ile 5. Milletvekili MHP. nin olacaktır. Çünkü CHP , 4. sırada olan İYİ PARTİ oyları ile 5. Milletvekilini çıkarmıştır.
Bu Düzenleme ile Küçük Partilerin Milletvekili çıkarma şansları azalacak veya tamamen yok olacaktır.
xxxxxxx
Merhum Turgut ÖZAL; Seçim süreci yaklaşınca bir ANKET Yaptırır. Partilerin alacakları Oy oranlarını belirletir. Seçim Sistemini ve SEÇİM Yasasını sık sık değiştirir....Seçimlerde; seçim çevresinde 1. gelen Partiye bir veya Milletvekili sayısına göre daha fazla KONTENJAN... Yerel Seçimlerde Belediye Meclis Üyeliği Seçimlerinde bu düzenleme hala uygulanır.
Şimdi ise; CUMHUR İTTİFAKI; Seçimleri bu şekilde etkileyerek; Yönetimde kalma istekleri....
Ama...Bu MÜMKÜN Görünmüyor....
Çünkü; HALK Uyandı....3-5 yerde Maaş alan bürokratlar...Atanamayan Öğretmenler....Boş gezen Üniversite mezunları.... LİYAKAT değil; Tarikat-Cemaat öncelikleri....
Pozitif Bilim dışı Eğitim....
Yalnız ; Anayasanın 67. maddesinin son fıkrasındaki Düzenleme;
"SEÇİM Kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz."
Bu düzenleme Merhum ECEVİT; Mesut YILMAZ ve BAHÇELİ'nin KOALİSYON Hükümetleri döneminde 3.10.2001 tarihinde Anayasa dan yerini aldı....
Artık; bu Düzenleme YASALAŞIRSA; ANAYASA MAHKEMESİ.....Sorunu ; bu Mahkemenin HUKUKÇU Üyeleri.... ÇÖZECEKLERDİR....
Görev Onların...Bekleyelim ve görelim....
Saygı ile....