C. SAVCISININ HAZIRLADIĞI İDDİANAMENİN; MAHKEME HAKİMİNCE REDDİ....
Sn. Turan Ateş bey 'in "C. SAVCISININ HAZIRLADIĞI İDDİANAMENİN; MAHKEME HAKİMİNCE REDDİ.... "" Başlıklı makalesini sız değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz.
Bu KONUYU Ele Alma ve Bu KONUDA Bir YORUM hazırlama Nedeni;
Bir hafta önce TUTUKLANAN TV. Haber-Yorumcusu MERDAN YANARDAĞ'ın Tutuklanması....
TV. Haberine göre de; " C. SAVCISININ Hazırladığı İDDİANAMENİN ; MAHKEMECE REDDOLUNMASI...." Haberi...
Tv. ekranlarında Haber olarak yayınlandığını; bizzat gördüm...
Sonra bu HABERİN Asılzıs olduğu anlaşıldı.
Medyamızın; ADLİ KONULARDAKİ HABERLERİ yayınlarken çok duyaarlı olmları gerkir.
İDDİANAME;sanığa isnat edilen ve suç sayılan maddi fiilleri, yerini, zamanını açık bir şekilde göstermelidir. Hukuki nitelendirilmesi yapılan fiilin, yasada karşılığı olan SUÇ ve CEZASI hakkında BİLĞİ İçermelidir.
İddianame Reddolunabilir...Tutuklanan YANARDAĞ TAHLİYE de olabilir. Tamamen Mahkeme Hakiminin TAKDİRİ....
Bu Müessese; C. SAVCILARINI daha duyarlı, dikkatli ve üzerlerinde bir Denetim olduğu...Bu nedenle de bu denetimden rahat geçmesi için, Duyarlı olmaya iter...
İDDİANAME Nedir?Soruşturma yapılarak elde edilen delillerden SUÇ İşlendiği inancına varan C.SAVCISININ Şüpheli hakkında CEZA DAVASI Açmak üzere düzenlediği BELGEDİR.
Eğer; düzenlenenİDDİANAME; CMK.daki unsurları taşımıyorsa; Kamu davasının Açıldığı Mahkeme; " İDDİANAMENİN İADESİNE ..."Karar verir...
C. Savcısının hazırladığı İDDİANAME Yasal tüm koşulları taşıyorsa; Mahkemece " İDDİANAMENİN KABÜLÜ..." Kararı verilir.Bu Karar sonrası; " SORUŞTURMA .." aşaması biter ve "KOVUŞTURMA ..." aşaması başlar. İddiamanenin Kabülü msonrası; mahkeme hakimi TENSİP ZAPTI düzenler ve DURUŞMA Hazırlığı başlatır.
Mahkeme GEREKLİ GÖRÜRSE; TUTUKLU KİŞİYİ , TENSİP ZAPTI ile SERBEST BIRAKABİLİR...Tamamen Hakimin Takdiri....Deliller toplanmıştır...Kaçma durumu yoktur...Veya Muhtemelende BERAAT Edebilecek durumdadır.
Şüpheli hakkında; yeterli Delil bulunursa; Şüphelinin Savunması alınmadaan da İddianame düzenlenebilir.
İddianamenin REDDİ ve İADESİ Kurumu; 5271 Sayılı Yeni Ceza Muhakemeleri Yasasının getirdiği bir müessesedir. Ceza Adalet Sistemimizde benimsenen ve İnsanların Şüpheli Konumlarda Korunması Hakkını düzenlemektedir.
Suç işlediği Şüphesi konumunda olan İNSANLARIN, etkin bir SORUŞTURMA yapılmadan ve Kamu Davası açmak için gerekli olan YETERLİ ŞÜPHEYE ulaştıracak delilleri elde etmeden İDDEİANAMENN düzenlenmesini önlemek amacı ile getirilen bir müessesedir.
İddianamenin İadesi Ceza Hukukuna girmiş bir müessesedir. SORUŞTURMA safhasında sunulan İDDİANAMENİN ; Mahkemece incelendikten sonra CMK.nın 174. Maddesinde belirlenmiş ve sınırlı sayıda nedenlere bağlı olarak MAHKEMECE; C. SAVCILIĞINA GERİ gönderilmesidir. Bu GÖNDERME İşlemi; İDDİANAMENİN Unsurlarında ve kapsamında yer alması gereken hususları belirten CMK.170. Maddesi gereği yapılacak bir DEĞERLENDİRME üzerine gerçekleştirilmesi zorunludur.
İDDİANAMENİN İDADESİ NEDENLERİ:
TCK.nun 174. maddesi düzenlemiştir. İddianameyi alan Mahkeme; aldığı tarihten itibaren onbeş gün içinde Soruşturma Kapsamını ve tüm belgeleri inceledikten sonra ; EKSİK ve HATALI noktaları belirler ve CMK.nın 174. Maddesinde belirtilen nedenlere dayanarak; İDDİANAMEYİ İade edebilir. Mahkemenin bu konuda genil bir Takdir hakkı yoktur. Sadece Madde de belirtilen nedenlerle de sınırlıdır. Yasanın belirlediği, nedenler dışında İDDİANAME İade edilemez.
1- İddianamenin CMK.nun 170. Maddesine Aykırı Olarak Düzenlenmiş Olması Gerekir.
- Yeterli Şüphe olmadan İddianame düzenmiş olması gerekir. Yeterli DELİL Bulunmaması gerekir. Bulunan Delilinde; Hukuka Uygun olarak elde edilmesi gerekir. Soruşturmanın kapsamlı ve eksiksiz yapılması gerekmektedir.
-Görevli-Yetkili olmayan Bir Mahkemeye Hitaben Düzenmiş bir İDDİANAME Olmaması gerekir. İddianame sunulan Mahkeme; İddianamedeki suç ve suçun tecziyesi düzenleyen Maddeler yönünde Yetkili ve Görevli olması gerekir.
C. Savcısı; Kasıtlı Müessir Fiil suçundan İddianame düzenlemiştir. Mahkeme bunu Taksirli Suça çevirerek; İddianameyi İade edemez.
-CMK.nun 170/3. Maddesindeki tüm Unsurları İçermesi gerekir.
Tarafların kimlikleri, Müdafileri, ihbarcının,; olayın tarihi, suçun ihbarı tarihi, yüklenen suç ve uygulanacak olan maddeleri, suçun delileri, şüphelinin tutuklu olup olmadığı, gözaltına alınma tarihleri... İddianamede gösterilmesi gerekir.
Yalnız, Kimlik bilgileri yeterlidir. Adli sicil kaydının olmaması önemli değildir. Şüphelin açık adres bilgilerinin yeterli olmaması da iade nedeni değildir.
-İddianamede Yüklenen SUÇU Oluşturan Olayların Mevcut Delillerle İlişkilendirilerek Açıklanmış olması gerekir. Aksi durum; İddianamenin İadesini gerektirir...
-İddianamede; ŞÜPHELİNİN Lehine ve Aleyhine OLAN Tüm Delillerin Gösterilmesi Gerekir. Aksi durum; İddianamenin Reddini gerektirir.
-İddianamenin SONUÇ Kısmında Hükmedilmesi Gereken CEZA ve GÜVENLİK Önlemlerinin BELİRTİLMEMİŞ Olması Yanında; Açıkça da Belirtilmemiş olması; İddianamenin İadesini gerektirir...
2-İdianamenin Suçu Sonuca Etki Edeceği Mutlak Görülen ; Mevcut DELİLLERİN Toplanmamış olması ; İddianamenin İade nedenidir. Yani; Suçun Oluşumunu sağlayan ASLİ DELİLLER Toplanmadan İddianame düzenlenerek Kamu Davası açılamaz.
Yakalanan Uyuşturucu Maddelerinin Bilirkişi İnceleme yapılıp; UYUŞTURUCU Maddesi olduğu anlaşılmadan Düzenlenen İDDİANAME İade edilir.
3-Önödeme veya Uzlaşmaya Tabi Olan İşlerde; CMK.nın 174 . Maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereği; Bu usuli işler uygulanmadan Düzenlenen İDDİANAMELER; İade edilir.
Mahkeme; İddianameyi incelerken ; Suçunh ÖNÖDEME veya UZLAŞMA Kapsamında olup-olmadığının belirleme noktasında C.Savcısının hukuki nitelendirmesine bağlıdır.
4-İDDİANIN İade Edilemeyeceği Durumlar :
-İddianamenin İadesi için Öngörülen 15 Günlük Sürenin Geçmemiş olması gerekir. İddianame; Mahkemeye geldiği tarih itibari ile , 15 günlük süre sonrası İade edilemez.
-İade Nedeni; Suçun Hukuki Nitelendirilmesine İlişkin Olması durumunda İADE Olunmaz. Savcı; Taksirle Yaralamadan açar...Hakim; Kasıtlı Müessir Fiilden İddianameyi İade edemez.
- İddianamenin İadesi Sonrası; C. Savcısı gereken düzeltmeleri yapar ve İddianameyi Yeni şekli ile Mahkemeye gönderir. Bu kez Mahkeme; daha önce bildirmediği nedenlerle yeniden; İddianameyi İADE EDEMEZ...
5- İddianamenin İadesinin Sonuçları :
İddianamenin İadesi kesinleşirse;C.Savcısı gereklerini yerine getirir.C. Savcısı, yeniden İddianame düzenlenmesinde tamamen serbesttir. Yeni suç görebilir. Bunu değerlendirir...Takipsizlik Kararı da soruşturma sonunda verebilir.
CMK.İddianamenin İadesi Kurumunu,sağlıklı bir soruşturma yapılmadan ve Kamu davası açmak için gerekli olan Yeterli olan Şüpheye ulaştıracak delilleri elde etmeden İDDİANAMENİN Düzenlenmesini engellemek için bu SİTEMİ getirmiştir. Bu Sistem 01.06.2005 tarihinden bu yana uygulanmaktadır.
Yargıtay'da bu kuruma sıcak bakmamaktadır. Bu Müessese; C. Savcılarına konuyu ve olayı, olayı aydınlatacak Deillerin sağlıklı olması yönünden getirilmiştir.
Vasıflı ve Birikimli bir C. SAVCISININ; yaptığı soruşturma sonrası açtığı Dava BERAAT ile sonuçlanmaz...Çünkü; C. Savcısının açtığı Dava Mahkümiyet ile sonuçlanıyorsa; İddianameyi düzenleyen Savcının Mesleki başarısıdır. Çünkü; kapsamlı ve tüm incelikleri ile yaşanan olayı; C. Savcısının irdelyerek değerlendirmeesi sonucu İddianamesini düzenleyerk Mahkemeye Kamu davası açması gerekir.
Olayı; Mahkeme çözsün, düşüncesi ile Kamu davası açması Hukukun İlkeleri ve İnsanın Hukuka olan saygısı ile de orantılıdır.
C. SAVCISININ İddianamesin REDDİ-İADESİ bir hukuksal denetimdir.
İddianın Hazırlanması süressi; C.Savcısının DELİLLERİ Toplaması,keşif yapılması ve ifade alınması gibi işlemlerin yoğunluğuna da baglıdır.
Hazırlanan ve Mahkemeye sunulan İDDİANAMEDE; Fail, Mağdur,Suç ve Suç nedeni ile Faile verilecek Cezanın sevk maddeleri de açıkça belirtilmelidir.
İddianamelerin C. Savcısı tarafından hazırlanıp, Mahkemeye gereği için sunulması aşamasında,SİYASİ BİR KOKUNUN da olmaması gerekir. Ne yazık ki; bu nedenlerle İdianamenin İDAESİ-REDDİ müesseseleri işletilememktedir.
Özellikle de; Gerek SİYASİ Kadrolar ve gerekse de MEDYANIN bu konuda duyarlı olmaları gerekir.
Saygı ile...